سوریه در حال تبدیل‌شدن به عرصه جنگ نیابتی ترکیه و اسرائیل

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، خبرگزاری «آسوشیتدپرس» تحلیل کرد، سقوط دولت «بشار اسد»، رئیس جمهور سابق سوریه روابط میان ترکیه و رژیم صهیونیستی را که تا قبل از این نیز متشنج بود هر چه تیره‌تر ساخته و حالا طرفین به دلیل منافع متعارض در سوریه در مسیر رویارویی قرار گرفته‌اند.

این خبرگزاری آمریکایی ارزیابی کرد ترکیه که سابقه طولانی در حمایت از گروه‌های مسلح مخالف بشار اسد داشته حالا خودش را به عنوان یک بازیگر کلیدی در سوریه نشان داده در حالی که در بیانیه‌هایش خواستار یک سوریه با ثبات و متحد که در آن یک دولت مرکزی قدرت را بر کل کشور اعمال کند، شده است.

ترکیه همچنین اخیرا از یک توافق مهمی که دولت موقت فعلی حاکم بر سوریه با گروه شبه نظامی کُرد «قسد» (نیروهای دموکراتیک سوریه) بر سر الحاق به دولت و ارتش سوریه امضا کرد استقبال کرد.

آسوشیتدپرس در این تحلیل پیرامون دیدگاه رژیم صهیونیستی به «احمد الشرع» سرکرده گروه شبه‌نظامی «هیات تحریرالشام» نوشته است: «اسرائیل از طرف دیگر عمیقا به احمد الشرع، رئیس موقت سوریه، مظنون بوده و به ریشه‌های او در گروه القاعده اشاره می‌کند.»

به نوشته این خبرگزاری، رژیم صهیونیستی در ضمن «نگرانی از نفوذ ترکیه بر دمشق» به دلیل نقشی که سوریه در زمان حکومت بشار اسد به عنوان یک از عناصر مهم محور مقاومت علیه این رژیم ایفا کرده بود خواستار آن است که سوریه همواره در تفرقه و چنددستگی باقی بماند و نفع خود را در این موضوع می‌بیند.

«آسلی آیدینتاش‌باش»، عضو ارشد اندیشکده انستیتوی بروکینگز مستقر در واشنگتن گفت: «سوریه تبدیل به صحنه‌ای برای جنگ نیابتی بین ترکیه و اسرائیل شده و طرفین به وضوح یکدیگر را به عنوان رقبای منطقه‌ای می‌بینند.»

او ادامه داد: «این یک تحول بسیار خطرناک است چون جدال بین مواضع ترکیه و اسرائیل در همه جوانب متفاوت گذار در سوریه وجود دارد.»

رژیم صهیونیستی در پی سقوط بشار اسد، با اجرای مداخله نظامی در جنوب سوریه اراضی در این ناحیه را تصرف کرده در حالی که مقام‌های این رژیم مدعی شدند هدف از این مداخله‌جویی دور نگه داشتن گروه‌های شبه‌نظامی از مرز است.

سازمان ملل و دولت جدید سوریه اعلام کردند اسرائیل توافق آتش‌بس ۱۹۷۴ بین ۲ طرف را با تجاوزاتش به خاک سوریه نقض کرده و خواستار خارج شدن ارتش این رژیم از اراضی سوریه شدند. این رژیم در ضمن تجاوزش به خاک سوریه دست به حملات هوایی علیه دارایی‌های نظامی که از جانب ارتش دوران حکومت بشار اسد در سوریه به جای ماندند زده و ادعا کرده برنامه‌هایی برای حفظ حضور بلندمدت خود در این منطقه دارد.

به نوشته آسوشیتدپرس، تحلیلگران می‌گویند رژیم صهیونیستی نگران این احتمال است که ترکیه دست به گسترش  حضور نظامی خود در داخل خاک سوریه بزند.

ترکیه از سال ۲۰۱۶ به بعد عملیات‌هایی را در شمال سوریه به بهانه مقابله با شبه‌نظامیان کُرد مرتبط با حزب ممنوعه کارگران کردستان(پ.ک.ک) به اجرا در آورده و تلاش داشته از طریق پایگاه‌های نظامی و ائتلاف‌ها با گروه‌های مخالف بشار اسد نفوذش را در شمال این کشور حفظ کند.

مقام‌های نظامی ترکیه گفته‌اند که آنکارا هم‌اکنون با مقام‌های دولت موقت فعلی در سوریه در حال همکاری در راستای تقویت اوضاع امنیتی و دفاعی سوریه بوده‌ و قرار است چند روز دیگر یک هیات نظامی به سوریه سفر کند.

«نیمرود گورن»، رئیس انستیتوی «میتویم»، یک اندیشکده اسرائیلی متخصص در حوزه سیاست خارجی گفت اسرائیل بر خلاف ترکیه که حاکمیت باثبات متمرکز و قدرتمندی را در سوریه خواستار است، یک سوریه چند تکه شده را ترجیح می‌دهد چون معتقد است که این باعث تقویت هر چه بیشتر امنیت رژیم صهیونیستی می‌شود.

او بیان کرد رژیم صهیونیستی نگران احمد الشرع و روابط او با گروه‌های شبه‌نظامی افراطی بوده و نگران است که به دنبال تثبیت قدرت او در سوریه تهدید این شبه‌نظامیان از سمت مرز شمالی متوجه این رژیم شود.

آسوشیتدپرس می‌نویسد: «مقام‌های اسرائیلی می‌گویند که یک حضور نظامی سوری در جنوب دمشق را تحمل نکرده و اخیرا در پی بالا گرفتن درگیری‌های کوتاه مدتی بین نیروهای امنیتی جدید سوریه و شبه‌نظامیان مسلح دروزی این کشور که هم در سوریه و هم در اسرائیل ساکن هستند، تهدید به حمله به یکی از مناطق حومه‌ دمشق در دفاع از دروزی‌ها کرد. از دمشق تا بلندی‌های جولان تحت کنترل اسرائیل حدود ۶۰ کیلومتر فاصله است.»

ترکیه و رژیم صهیونیستی زمانی متحد نزدیک هم بودند اما روابط آنها در طول بیش از ۲ دهه حکومت رجب طیب اردوغان، رئیس جهور ترکیه دستخوش تنش‌های عمیقی به رغم تجربه یک دوره آشتی کوتاه مدت شد. اردوغان از منتقدان سیاست‌های رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها بوده و حمایت‌های اردوغان از حماس، خشم این رژیم را در پی داشته است.

ترکیه بعد از شروع جنگ اخیر غزه به محکوم کردن جنایات ارتش رژیم صهیونیستی پرداخته و اعلام کرد که روابط تجاری خود با این رژیم را قطع می‌کند و به پرونده شکایت آفریقای جنوبی از صهیونیست‌ها به جرم نسل کشی نزد دیوان بین‌المللی دادگستری ملحق شد.

آیدینتاش‌باش گفت مقام‌های ترکیه‌ای هم‌اکنون به طرزی فزاینده نگرانند «اسرائیل به حمایت از درخواست‌های خودمختاری کُردها، دروزی‌ها و علوی‌ها بپردازد.»

چند روز قبل نیز اردوغان تهدیدی تلویحی را علیه اسرائیل مطرح ساخته و گفت: «کسانی که به دنبال تحریک شکاف‌های مذهبی و قومی در سوریه با هدف بهره‌برداری از بی‌ثباتی در این کشور هستند باید بدانند که نخواهند توانست به اهدافشان دست پیدا کنند.»

سوریه همچنین هفته گذشته صحنه جنایات شبه‌نظامیان وابسته به دولت موقت جدید احمد الشرع علیه علوی‌ها بود که طبق اعلام گروه‌های ناظر حقوق بشری بیش از ۱۰۰۰ کشته شامل صدها غیرنظامی را در پی داشت.

اردوغان این خشونت‌ها را قویا محکوم و عنوان کرد که این حملات «ثبات اجتماعی و تمامیت ارضی سوریه را هدف گرفته‌اند.»

«شارن هاسکل»، معاون وزیر امور خارجه اسرائیل گفت خشونت‌های اخیر در سوریه علیه علوی‌ها در سطح یک «پاکسازی قومی» به اجرا در آمده توسط عوامل تحت رهبری «گروه تروریستی افراطگری که با توسل به زور دمشق را تصرف کرده و از حمایت ترکیه برخوردار شد، است.»

به گفته هاسکل اسرائیل در حال کار در راستای پیشگیری از تهدید علیه مرز خود از سمت دولت جدید حاکم بر سوریه است.

به نوشته آسوشیتدپرس، تجاوزگری و مداخله اسرائیل در داخل سوریه از جمله با طرح وعده محافظت از جامعه دروزی در جنوب سوریه و ارائه کمک اقتصادی به آنها رو به تشدید است.

احمد الشرع در بیانیه‌های اولیه خود پس از تصرف سوریه لحن آشتی جویان نسبت به اسرائیل در پیش گرفته و گفته بود که به دنبال جنگ با این رژیم نیست. اما در ادامه علیه رژیم صهیونیستی موضع گرفت. او اخیرا در سخنرانی در یک نشست اضطراری اتحادیه عرب در شهر قاهره گفت: «گسترش تجاوزگرانه اسرائیل نه فقط عامل نقض حاکمیت سوریه بلکه یک تهدید مستقیم علیه امنیت و صلح در کل منطقه است.»

آیدینتاش‌باش، عضو ارشد بروکینگز گفت روند اخیر تشدید تنش‌ها در راستای جنگ نیابتی ترکیه و و اسرائیل در سوریه باعث نگرانی جدی است.

او اظهار کرد: «تا پیش از این ما عادت داشتیم به اینکه ترکیه و اسرائیل در ضمن مشاجراتی که پیدا می‌کنند روابط امنیتی خود را از موضوعات دیگر جدا کنند اما هم‌اکنون آنها فعالانه تلاش دارند تا یکدیگر را تضعیف کنند. سوال این است که آیا آنها خطوط قرمز یکدیگر را می‌دانند؟»