زنده نگه داشتن بشریت؛ ماموریت سخت صلیب سرخ و هلال احمر در غزه

تاریک‌ترین برهه‌های بشردوستانه جهان هم از روزنه‌های نور انسان‌دوستی بی‌بهره نبوده‌اند؛ این روزنه‌های نور در دوران معاصر نهاد‌ها و سازمان‌های امدادرسانی هستند که تلاش می‌کنند درد و رنج انسان‌ها در میانه بحران‌های مرگ‌بار را کاهش دهند.

صلیب سرخ و هلال احمر ازجمله نهاد‌های امدادرسانی هستند که در میانه ناآرامی‌های سیاسی، آوارگی‌ها، بیماری‌های همه‌گیر جهانی، بلایای طبیعی، … برای ارائه خدمات حیاتی و نجات‌بخش حضور یافته و اقدام کرده‌اند.

فرقی نمی‌کند قایق حامل مهاجران در آب‌های کدام کشور حادثه ببیند، سیل و طوفان در کدام منطقه از جهان زندگی مردم را نابود کند، جنگ و درگیری در چه نقطه‌ای از زمین رنج‌های بشری را تشدید کند، …، صلیب سرخ و هلال احمر در کانون حادثه‌ها حضور دارند.

دلیل تعیین روز جهانی صلیب سرخ و هلال و احمر

ایده تعیین روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر پس از جنگ جهانی دوم مطرح شد؛ در نهایت روز ۸ مه (۱۸ اردیبهشت) برای گرامیداشت این مناسبت انتخاب شد، زیرا سالگرد تولد هانری دونان، موسسه کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در سال ۱۸۶۳ و نخستین دریافت‌کننده جایزه صلح نوبل بود.

نخستین روز جهانی صلیب سرخ در ۸ مه ۱۹۴۸ جشن گرفته شد؛ عنوان رسمی این روز با گذشت زمان تغییر کرد و در سال ۱۹۸۴ به روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر معروف شد.

شعار سال ۲۰۲۵ روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر، «زنده نگه داشتن بشریت: امید، کمک و التیام» است؛ هدف از تعیین این شعار، گرامی داشتن و تجلیل از کسانی است که وقت و گاهی جان خود را برای کاهش رنج دیگران و محافظت از کرامت ذاتی انسانی فدا می‌کنند.

این شعار همچنین یادآور خطر‌های روزانه‌ای است که در زمان بحران‌ها و خسارت‌های بی‌سابقه امدادگران بشردوستانه را هدف قرار می‌دهند.

ماموریت زنده نگه داشتن بشریت می‌تواند بسیار خطرناک باشد؛ امدادگران و کارکنان و داوطلبان صلیب سرخ و هلال احمر در جریان محافظت از جان دیگران با مخاطرات جدی مواجه می‌شوند.

از سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریور ۱۴۰۲)، در مجموع ۲۸ نفر از کارکنان و داوطلبان صلیب سرخ و هلال احمر در حین انجام وظیفه جان خود را از دست داده‌اند؛ برخی از آن‌ها هنگام عملیات نجات پس از سیل یا دیگر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده‌اند، در حالی که برخی دیگر در حین تلاش برای نجات جان انسان‌ها در جریان درگیری‌های مسلحانه کشته شده‌اند.

بیانیه مشترک رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و رئیس فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر

میریانا اسپولیاریک، رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و کیت فوربس، رئیس فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر با انتشار بیانیه‌ای مشترک به مناسبت گرامیداشت روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر، ضمن گرامی داشت اقدام‌های بشردوستانه محلی و جهانی، جان باختن کارکنان این ۲ نهاد را نیازمند اقدام‌های جدی خواندند.

در این بیانیه آمده است:

جامعه بین‌المللی نمی‌تواند همچنان بی‌تفاوت بماند، زیرا قوانین جنگ نادیده گرفته می‌شود و امدادگران عمدا هدف قرار می‌گیرند؛ هر حمله‌ای به یک امدادگر، حمله‌ای به جامعه‌ای است که به آن خدمت کرده و خیانتی به قوانینی است که برای محافظت از غیرنظامیان و کاهش رنج در درگیری‌ها طراحی شده است.

کشتار وحشیانه همکاران ما در جمعیت هلال احمر فلسطین در ماه مارس (اسفند/ فروردین)، اعتراض جهانی را برانگیخت، اما داستان آن‌ها منحصر‌به‌فرد نیست؛ از غزه تا سودان و فراتر از آن، همکاران ما هنگام رانندگی آمبولانس، توزیع کمک و رسیدن به جوامع نیازمند در خط مقدم، مورد حمله قرار می‌گیرند.

از آغاز سال جاری تاکنون ۱۰ همکار خود را از دست داده‌ایم؛ این مرگ‌بارترین سال ثبت‌شده برای امدادگران بشردوستانه است؛ صلیب سرخ و هلال احمر در سال ۲۰۲۴، حدود ۳۸ نفر از کارکنان و داوطلبان خود را از دست داد و اگر این الگوی وحشتناک ادامه یابد، سال ۲۰۲۵ ممکن است حتی بدتر باشد.

دولت‌ها و طرف‌های درگیر در منازعه، مسئولیت مستقیم معکوس کردن این روند نگران‌کننده و خطرناک را با محافظت از امدادگران بشردوستانه، رعایت قوانین بین‌المللی بشردوستانه و دفاع از انسانیت مشترک ما بر عهده دارند. زمان اقدام اکنون است.

فلسطین؛ ماموریت دشوار صلیب سرخ

فلسطین و به‌صورت خاص غزه طی ۲ سال گذشته یکی از دشوارترین ماموریت‌های صلیب سرخ و هلال احمر است؛ واکنش بشردوستانه در غزه در آستانه فروپاشی کامل است؛ بمباران مستمر همراه با انسداد کامل کمک‌ها به مدت ۲ ماه، ساکنان غزه را بدون مایحتاج ضروری برای زنده ماندن رها کرده است.

خلاصه‌ای از جدیدترین گزارش صلیب سرخ از وضعیت ماموریتش در غزه در ۲ مه (۱۲ اردیبهشت) آمده است:

پاسکال هانت، معاون مدیر عملیات کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، گفت: غیرنظامیان در غزه با مبارزه طاقت‌فرسای روزانه برای زنده ماندن از خطر خصومت‌ها، مقابله با آوارگی بی‌وقفه و تحمل پیامد‌های محرومیت از کمک‌های بشردوستانه فوری رو‌به‌رو هستند؛ این وضعیت نباید و نمی‌تواند بیشتر از این تشدید شود.

طبق قوانین بین‌المللی بشردوستانه، رژیم صهیونیستی موظف است از تمام ابزار‌های موجود برای اطمینان از برآورده شدن نیاز‌های اولیه جمعیت غیرنظامی تحت کنترل خود استفاده کند؛ اگر محاصره ادامه یابد، برنامه‌هایی مانند آشپزخانه‌های عمومی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ که اغلب تنها وعده غذایی روزانه مردم را تامین می‌کنند، تنها برای چند هفته دیگر قادر به فعالیت خواهند بود.

بیمارستان صحرایی صلیب سرخ در غزه نیز به‌طرز خطرناکی با کمبود مواد غذایی و دارویی مواجه است و برخی از دارو‌های ضروری و مواد مصرفی از قبل تمام شده‌اند؛ بیمارستان‌ها و دیگر مراکز درمانی در حال سازماندهی مجدد ذخایر و اولویت‌بندی منابع هستند تا بتوانند به فعالیت‌های نجات‌بخش خود ادامه دهند؛ بدون تامین فوری، بیمارستان‌ها برای ادامه ارائه مراقبت‌های پزشکی بسیار مورد نیاز به بیماران با مشکل مواجه خواهند شد.

وخامت وضعیت آب، فاضلاب و بهداشت نیز حاد است؛ اختلال در سیستم‌های آب ازجمله بسته شدن خطوط لوله آب و تخریب کامیون‌های فاضلاب حیاتی خطر غیرقابل قبولی از بیماری‌های ناشی از آب ایجاد کرده است.

این وضعیت با حمله‌های مکرر که بر کار مراکز درمانی و کارکنان پزشکی تاثیر می‌گذارد، تشدید می‌شود؛ ماه گذشته، ۱۵ نفر از کارکنان پزشکی، دفاع مدنی و بشردوستانه، ازجمله هشت پزشک از جمعیت هلال احمر فلسطین، قتل‌عام شدند.

آسیب به مراکز درمانی مانند بیمارستان صحرایی کویت و بیمارستان الاهلی در هفته‌های اخیر، سیستم بهداشتی در حال فروپاشی غزه را بیش از پیش فلج کرده است.

چالش‌های هلای احمر برای انجام ماموریت در غزه

هلال احمر فلسطین در جدیدترین گزارش خود از وضعیت ماموریت در غزه در ۵ مه (۱۵ اردیبهشت) نوشت:

جمعیت هلال احمر فلسطین در بحبوحه ادامه جنگ و تشدید حمله‌های روزانه، تحت شرایط بسیار دشوار انسانی در نوار غزه به فعالیت خود ادامه می‌دهد؛ این رویداد‌ها با بسته شدن کامل گذرگاه‌های مرزی و جلوگیری از ورود کمک‌های بشردوستانه، تجهیزات پزشکی و غذایی همراه بوده است که منجر به فلج شدن تقریبا کل بخش‌های حیاتی شده است.

این وضعیت فاجعه‌بار شرایط بی‌سابقه‌ای را ایجاد کرده است؛ سیستم مراقبت‌های بهداشتی در آستانه فروپاشی است و بیمارستان‌ها و کلینیک‌های متعددی به دلیل هدف قرار گرفتن مستقیم یا اتمام سوخت و تجهیزات پزشکی، فعالیت خود را متوقف کرده‌اند.

نوار غزه از کمبود شدید داروها، به‌ویژه دارو‌های بیماری‌های مزمن، آنتی‌بیوتیک‌ها و شیر خشک رنج می‌برد و جان هزاران بیمار و زخمی را در معرض خطر مرگ قرار داده است.

در حوزه تغذیه، جمعیت بار دیگر با خطر شدید قحطی مواجه است و شرایطی حتی وخیم‌تر از ۱۹ ماه گذشته را تجربه می‌کند، زیرا منابع غذایی ضروری در بازار‌ها و مراکز توزیع تمام شده است؛ حتی تامین حداقل نیاز‌های روزانه بیش از یک میلیون آواره نیز امکان‌پذیر نیست، که اکثر آن‌ها در شرایط غیربهداشتی در اردوگاه‌های سرپناه شلوغ یا در فضای باز و بدون دسترسی به آب تمیز یا بهداشت مناسب زندگی می‌کنند.

در میانه تشدید نیاز‌ها شعبه هلال احمر در استان رفح به دلیل تداوم حمله‌ها کاملا از کار افتاده‌اند؛ شعبه استان شمال غزه نیز با حداقل ظرفیت و تحت تهدید مداوم فعالیت می‌کند.

شعبه‌های هلال احمر در استان غزه از یک دفتر مرکزی موقت مدیریت می‌شود تا بازسازی دفتر مرکزی اصلی که در جریان حمله‌های رژیم صهیونیستی آسیب دید، ادامه دارد؛ شعبه استان خان‌یونس به دلیل تخریب ساختمان‌ها، به‌طور جزیی فعالیت می‌کند و کارکنان تمام تلاش خود را می‌کنند تا به ارائه خدمات از طریق شعبه ادامه دهند.

شعبه‌های مرکزی نوار غزه، با وجود منابع و قابلیت‌های محدود، تا حد امکان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. تیم‌های هلال احمر تمام تلاش خود را می‌کنند تا با منابع موجود به نیاز‌های مردم پاسخ دهند.

از ۲۹ کلینیک و مرکز درمانی، ۱۳ مورد فعالیت خود را متوقف کرده‌اند و کلینیک‌های باقیمانده با قابلیت‌های بسیار محدود به فعالیت خود ادامه می‌دهند؛ پس از تعطیلی اکثر مراکز وزارت بهداشت، فشار بر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی هلال احمر به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است و تیم‌های پزشکی با وجود کمبود شدید دارو و تجهیزات، با تمام ظرفیت کار می‌کنند.

بیمارستان الامل در خان‌یونس و بیمارستان القدس در غزه تاحدی فعال هستند؛ بیمارستان صحرایی القدس در رفح از سرویس خارج شده است؛ در این میان بیمارستان صحرایی هلال احمر در غزه کاملا فعال است.

ذخایر غذایی اختصاص داده‌شده برای آوارگان کاملا به پایان رسیده است و مقادیر باقی‌مانده فقط برای تامین نیاز‌های تیم‌ها برای بیش از یک ماه کافی نیست.

این گزارش وضعیت بحرانی ذخیره‌های مواد غذایی، کمک‌های امدادی، موجودی دارو و تجهیزانت پزشکی و آزمایشگاهی و سوخت را به‌صورت کامل تشریح کرده است.

در این گزارش همچنین به افزایش شدید نیاز‌های بشردوستانه و پزشکی مردم به دلیل خصومت‌های مداوم و وخامت اوضاع در محل، بسته شدن کامل گذرگاه‌های مرزی و جلوگیری از ورود کمک‌های بشردوستانه و پزشکی و کاهش منابع مرتبط با آن بدون هیچ جایگزین یا وسیله‌ای برای تامین مجدد، هدف قرار دادن مداوم ماموریت‌های پزشکی، دستور‌های تخلیه اجباری مخل ارائه خدمات و افزایش فشار بر خدمات پزشکی و بهداشتی جمعیت هلال احمر پس از فروپاشی سیستم بهداشت عمومی، اشاره شده است.

چشم‌انداز کمک‌رسانی‌های صلیب سرخ و هلال احمر به غزه

با توجه به محاصره مداوم نوار غزه، ممنوعیت ورود کمک‌های بشردوستانه و ملزومات ضروری، همراه با کاهش شدید ذخایر دارویی، غذایی و سوخت، توانایی صلیب سرخ و هلال احمر برای خدمات‌رسانی به حداقل می‌رسد.

در چنین شرایطی نهاد‌های بین‌المللی و سازمان‌های بشردوستانه باید ضمن اقدام فوری برای توقف جنگ، کمک‌های خود را افزایش دهند.

تخلیه پزشکی از نوار غزه به کشور‌های دیگر باید از طریق تسریع در صدور مجوز‌ها و استفاده از تمام گذرگاه‌های ممکن تسهیل شود؛ این امر با توجه به فروپاشی واقعی سیستم پزشکی در غزه، به‌طور فزاینده‌ای فوری است.

ضمن اینکه باید حفاظت موثر از کارکنان و تاسیسات بهداشتی و بشردوستانه تضمین شود.

انتهای پیام/