عقب‌گرد جهانی در موضوع حقوق بشر

زهرا قربانی، فعال رسانه در یادداشتی برای خبرگزاری میزان نوشت: از سایه بمباران غزه تا آوارگی مردم سوریه و محدود شدن رسانه‌ها در آمریکا، نشانه‌های بحران انسانی در گوشه‌گوشه جهان دیده می‌شود. آنچه این تصویر را نگران‌کننده‌تر می‌کند، بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در آمریکاست؛ بازگشتی که بی‌اغراق، شتاب روند فروپاشی ساختار‌های حقوق بشری جهان را دوچندان کرده است.

در روز‌هایی که همدلی جهانی برای توقف جنگ و حمایت از انسان‌های بی‌دفاع باید پررنگ‌تر باشد، ما شاهد نهادینه شدن بی‌تفاوتی و حتی حمایت علنی از خشونت هستیم. گزارش‌ها از وضعیت حقوق بشر در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که هزاران غیرنظامی در فلسطین قربانی حملات اسرائیل شده‌اند؛ حملاتی که پشتوانه نظامی، لجستیکی و سیاسی خود را از آمریکا گرفته‌اند. ارسال بمب‌های هدایت‌شونده، وتوی قطعنامه‌های شورای امنیت و سکوت معنادار واشنگتن، تنها بخشی از این پازل دردناک است.

اما شاید مهم‌ترین بخش گزارش نهادهای بین‌المللی، تأکید بر تأثیر ترامپ بر کل منظومه حقوق بشری جهان باشد. تنها در صد روز اول بازگشتش به ریاست جمهوری روزنامه‌نگاران، به‌ویژه در مناطق جنگی، بیش از هر زمان دیگری هدف قرار گرفته‌اند و فضای رسانه‌ای آمریکا نیز برای رسانه‌های مستقل، به میدانی پر از مین تبدیل شده است.

اگنس کالامارد، دبیرکل عفو بین‌الملل، در توصیفی هشدارآمیز گفت که ترامپ راه را برای نفوذ میلیاردر‌هایی مثل ایلان ماسک به قدرت سیاسی باز کرده و نتیجه آن، چیزی جز ترویج دروغ، فساد و نفرت نبوده است. در این شرایط، کشور‌های غربی خود با سکوت یا حمایت‌های نظامی، شریک مستقیم نقض حقوق ملت‌ها شده‌اند.

نمونه واضح این وضعیت، ایران است. تحریم‌های آمریکا علیه ایران، نه تنها اقتصاد کشور را دچار چالش کرده‌ است، بلکه به‌طور مستقیم جان هزاران بیمار را تهدید می‌کند. بیماران سرطانی، مبتلایان به بیماری‌های خاص و کودکان پروانه‌ای امروز در ایران از ابتدایی‌ترین دارو‌ها محرومند. این تحریم‌ها عملاً حق بر حیات و توسعه را از آنان سلب کرده و یکی از روشن‌ترین مصداق‌های نقض حقوق بشر به شمار می‌روند.

در این میان، نهاد‌های بین‌المللی که زمانی صدای مظلومان بودند، حالا یا درگیر بروکراسی‌اند یا گرفتار فشار‌های سیاسی. ناکارآمدی این نهادها، بیش از هر زمان دیگری عیان شده و اعتماد عمومی به کارکرد آنها به شدت تضعیف شده است.

بازگشت ترامپ، صرفاً یک تغییر سیاسی در آمریکا نبود؛ نقطه عطفی بود برای آغاز دوره‌ای جدید از عقب‌نشینی جهانی در برابر نقض حقوق بشر. اگر جامعه جهانی نتواند در برابر این روند واکنش نشان دهد، آینده‌ای تیره در انتظار بشریت خواهد بود.

انتهای پیام/