بازار رسمی پویاتر از بازار آزاد ارز؛ اهمیت جنگ روانی بر انتظارات معامله‌گران

به گزارش اکوایران، ساختمان وزارت اقتصاد در آخرین ماه سال ۱۴۰۳ با وزیر خود خداحافظی کرد و اقتصاد کشور پس از استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد بدون وزیر بود تا در هفته جاری در روز دوشنبه و در چهارمین روز از شروع جنگ مجلس تکلیف وزارت اقتصاد کشور را مشخص کرد و علی مدنی‌زاده فرمانده جبهه اقتصادی کشور شد.

اتفاقی که در شرایط جنگی برای اقتصاد کشور بسیار مهم است و تعیین تکلیف اقدامات در وزارت اقتصاد و مشخص‌شدن تکلیف مردم با سیاست‌گذاری‌ها می تواند به ریل‌گذاری فعالیت‌های فعالان اقتصادی کمک بسزایی داشته باشد.

گام اول سازمان بورس در مواجهه با جنگ

بازار سرمایه ریسک‌گریز است و طبیعی است وقتی جنگ به بازارها تحمیل می‌شود، ریسک و نااطمینانی افزایش پیدا و بازارهای سرمایه را متأثر می‌کند. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد هیجان در میان معامله‌گران بازارها به بازار سرمایه تزریق شده و سمت‌وسوی معاملات سهام را تعیین کند. با توجه به ۲ سال گذشته که سطح ریسک‌ها در کشور افزایش ملموسی داشته،  سازمان بورس غالبا از اهرم محدودکردن دامنه نوسان استفاده کرده بود؛ به‌طوری‌که دامنه نوسان سهام، پیش از جنگ هم در محدوده مثبت و منفی سه درصد قرار  داشت. این محدوده،   سطح بالای ریسک در فضای بازار سرمایه را تایید می‌کند. حال با مواجهه بازار با ریسک جنگ، در نخستین گام سازمان بورس، بازار سرمایه را تعطیل کرد تا از ورود هیجانات بالا به بازار در ابتدای معاملات جلوگیری کند.

واکنش منفی بورس سایر کشورها به جنگ

واکنش سایر بازارهای سهام فرامرزی به تنش در خاورمیانه هم  در چنین شرایطی اهمیت جنگ ایران در اقتصاد را تایید می‌کند؛ چراکه حمله اسرائیل علیه ایران،  واکنش منفی بازار سهام آمریکا، اروپا و کشورهای خاورمیانه را به دنبال داشته است.

از روز‌ شنبه کدام معاملات بازار سرمایه مجاز می‌شود؟ 

بازار سرمایه  بر اساس مصوبه شورای‌عالی بورس در شرایط فعلی جنگی تا هفته آینده تعطیل است  و احتمالا  از روز شنبه ۳۱ خردادماه ۱۴۰۴، معاملات فیزیکی بورس کالای ایران و بازار فیزیکی بورس انرژی برقرار خواهد بود.

طبق اخباری که تاکنون منتشر شده، معاملات اوراق بهادار دولتی و واحدهای سرمایه‌گذاری انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت اعم از صدور و ابطالی و قابل معامله (ETF) نیز از ساعت ۹ تا ۱۱ صبح شنبه آینده برقرار خواهد بود.

واکنش قابل اعتنای بازاری‌های مالی بین‌المللی به شعله‌ورشدن جنگ‌ در خاورمیانه لزوم مصلحت اندیشی معقول برای بازار سرمایه را تایید می‌کند و به نظر می‌رسد بازارساز با بازگشایی آرام و پله‌ای  بازار سرمایه به‌دنبال کنترل مرحله به مرحله هیجانات در بازار سرمایه برای عبور ایمن‌تر است.

معاملات ارز آزاد تعطیل است

اما بازار ارز در چند روز گذشته تقریبا تعطیل بوده‌ است. رییس اتحادیه طلا از عدم اعلام قیمت از سوی  اتحادیه به‌خاطر نیمه تعطیل بودن بازارها خبر داده است. از شنبه گذشته سایت‌ها قیمت طلا و دلار به‌روز رسانی نشده  و برخی کانال‌های تلگرامی هم به‌دلیل حجم بسیار کم معاملات که نمی‌تواند منعکس‌کننده قیمت‌ها باشند، از اعلام قیمت خودداری کرده‌اند.

۲ بیانیه از بانک مرکزی منتشر شد

به باور کارشناسان، در شرایط فعلی کاهش مبادله، توقف تقاضای مسافرتی به‌خاطر  محدودیت خروج‌ به‌خاطر بسته شدن آسمان ایران و ابهام درباره آینده جنگ، از دلایل کاهش معاملات در بازار آزاد ارز است. بررسی اخبار و قمیت‌‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر بازار رسمی پویاتر از بازار آزاد است.

همچنین در بازار رسمی هم در روز قبل مرکز مبادله از تأمین ۱۲۰ میلیون دلاری ارز برای واردکنندگان خبر داد.  مرکز مبادله در اعلامیه‌ای دیگر اعلام کرده است که متقاضیانی  که در  پیش‌فروش سکه با موعد تحویل ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ شرکت کرده‌اند، از روز شنبه ۳۱ خرداد‌ماه می‌توانند با مراجعه به شعب بانک ملی سکه‌های خود را دریافت کنند.

بازار ارز و جنگ روانی

در شرایط کنونی هم که ایران درگیر تنش نظامی است، نمی‌توان از اثرگذاری جنگ روانی و اثر آن بر انتظارات در آینده بازار ارز چشم ‌پوشی کرد.  مطمئناً عاملی که بیشتر از جنگ‌ اسرائیل، فضای روانی و انتظاری بازار ارز را تحت تأثیر قرار می‌دهد، حمایت آمریکا و سخنان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا است؛ اما انتشار تحلیل‌های معقول بین‌المللی و تشریح درست موقعیت طرفین، به تقویت واقع‌بینی در چنین شرایطی کمک کرده و می‌تواند بر تصمیم‌گیری درست در بازارها اثر مناسب بگذارد؛ به عنوان مثال،  سخنان ترامپ در روزهای گذشته، تشکیل جلسه شورای امنیت ملی و گمانه‌زنی‌ها از احتمال مشارکت مستقیم آمریکا در حمله به ایران،  در نگاه اول می‌تواند فضای انتظاری بازارها را تحت تأثیر قرار دهد. اما بررسی گزارش‌های مطرح بین‌المللی نشان می‌دهد که گزینه فوق انتخاب راحتی برای او نیست و ترامپ چالش‌های مهمی برای این اتفاق پیش رو دارد.

آمریکایی‌ها مخالف جنگ

در شرایط بحران،  حرکت سیاستمداران تا حدی وام‌دار خواست شهروندان این کشور است و   رمز ماندگاری بر قدرت یک سیاستمدار به‌شمار می‌رود؛   اکونومیست اخیراً در گزارشی اعلام کرده است که بر اساس جدیدترین نظرسنجی مشترک این نشریه با موسسه یوگو که در تاریخ ۱۳ تا ۱۶ ژوئن برگزار شده،  تنها ۱۶ درصد مردم آمریکا موافق دخالت نظامی آمریکا در تنش میان ایران و اسرائیل هستند.

چندی پیش هم نشریه بروکینگز که در زمینه تحلیل مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فعالیت می‌کند و  بر اساس گزارش دانشگاه پنسیلوانیا در سال ۲۰۱۲، تأثیرگذارترین اتاق فکر در جهان است، یک نظرسنجی مشابه را از دانشگاه مریلند منتشر کرد و  توضیح داد که فقط ۱۴ درصد مردم آمریکا ترجیح می‌دهند که ایالات متحده در عملیات نظامی علیه فعالیت  هسته‌ای ایران اقدام کند. در این گزارش بروکینگز توضیح داده بود که گزینه نظامی علیه تاسیسات هسته ای ایران، گزینه مطلوب اکثریت مردم، جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها نیست.

در این گزارش  به عدم محبوبیت سیاست تعرفه‌ای ترامپ اشاره و نوشته شده  که  سفر رئیس‌جمهوری آمریکا به خاورمیانه و رقم قراردادهای تجاری با اعراب، به ترامپ در اجرای این سیاست کمک کرده است.  مسلما جنگ با فعالیت‌های اقتصادی در خاورمیانه در تضاد است و در نهایت افزایش درگیری‌های خاورمیانه، به ضرر شرکای تجاری او در خاورمیانه خواهد بود.

علاوه بر موارد فوق، کارشناسان نظامی ایالات متحده بارها نسبت به هزینه بالای جنگ نظامی آمریکا با ایران هشدار داده‌اند؛ جنگی‌ که از نظر  زمان و هزینه بسیار بیشتر از انتظارات ترامپ به اقتصاد آمریکا آسیب‌ می‌زند. به هرحال آنچه مشخص است مداخله نظامی مستقیم آمریکا در جنگ اسرائیل با ایران به همان راحتی که مطرح می‌شود، نیست.