غرب علیه عدالت؛ تحریم دیوان لاهه و بی‌توجهی به احکام

دولت آمریکا طی اقدامی که انتقاد‌های گسترده را درپی داشته است، تحریم‌هایی را علیه ۴ قاضی دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) اعمال کرد. 

رویکرد خصمانه آمریکا علیه لاهه

ازجمله افرادی که تحریم شدند، ۲ نفری هستند که در صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به‌دلیل جنایت‌های جنگی مرتکب‌شده در غزه نقش داشتند.

مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا جزئیات این اقدام‌ها را اعلام کرد و گفت که این تحریم‌ها قاضی‌های یادشده را از ورود به آمریکا منع کرده و هرگونه دارایی تحت صلاحیت آمریکا را مسدود می‌کند.

براساس گزارش‌ها، اینها تحریم‌هایی هستند که آمریکا به‌طور معمول علیه دشمنان خود اعمال می‌کند، نه حقوقدان‌ها. 

البته دلیل این تحریم‌ها به‌طور کامل مشخص بوده و می‌توان رد آن را در اظهارات روبیو دید. روبیو گفت: از حاکمیت خود، اسرائیل و هر متحد دیگر آمریکا در برابر اقدام‌های دیوان کیفری بین‌المللی دفاع می‌کنیم.

این اظهارات نشان‌دهنده تشدید تلاش واشنگتن برای محافظت از سران رژیم صهیونیستی در برابر پاسخگویی در موضوع جنایت‌هایی است که در جریان جنگ غزه مرتکب شده‌اند.

آمریکا از بهمن ۱۴۰۳ نیز اقدام‌ها و تحریم‌های دیگری را نیز علیه لاهه اعمال کرده بود. 

وولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، گفت که از تصمیم آمریکا برای تحریم دیوان آشفته شده است.

تورک گفت: حمله‌ها علیه قاضی‌ها به‌دلیل انجام وظایف قضایی‌شان، در سطح ملی یا بین‌المللی، به‌طور مستقیم در تضاد با احترام به حاکمیت قانون و حمایت برابر از قانون است.

وی ضمن درخواست برای لغو شدن تحریم‌های یادشده، اضافه کرد: چنین حمله‌هایی عمیقا به اجرای صحیح عدالت آسیب می‌رساند. 

اروپا؛ حمایت نمایشی و نادیده‌گرفتن احکام

اورسلا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا مدعی شد که اتحادیه اروپا از تحریم‌های آمریکا علیه ۴ قاضی دادگاه کیفری بین‌المللی به‌طور عمیق متاسف است. 

فون‌درلاین همچنین ادعا کرد که این دادگاه مستقر در لاهه از حمایت کامل اتحادیه اروپا برخوردار است. 

آنتونیو کاستا، رئیس شورای اروپا که نماینده دولت‌های ملی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا است، نیز این دادگاه را سنگ بنای عدالت بین‌المللی خواند و گفت استقلال و تمامیت آن باید حفظ شود.

اقدام‌های اروپا علیه دیوان لاهه مانند اقدام‌های آمریکا نیست؛ به این معنی که اروپایی‌ها قاضی‌های دیوان را تحریم نکرده و به‌طور معمول از این نوع اقدام‌ها انتقاد می‌کنند؛ اما در واقعیت احکام این دیوان (البته احکامی که به نفعشان نیست) را تضعیف کرده و نادیده می‌گیرند. 

• بیشتر بخوانید:
• تحریم‌ها علیه دادگاه لاهه؛ مانعی برای دسترسی قربانیان به عدالت
• چرا عدالت در لاهه زمین‌گیر می‌شود؟

این یعنی هر ۲ طرف (آمریکا و اروپا) دیوان کیفری بین‌المللی را تضعیف می‌کنند، اما با روش‌های متفاوت. 

حال این سوال مطرح می‌شود که اتحادیه اروپا، که سعی می‌کند خود را با اظهارات ادعایی و نمایشی مدافع دیوان کیفری بین‌المللی نشان دهد، برای اجرای احکام این دادگاه چه اقدامی انجام داده است. 

با بررسی رویکرد کشور‌های عضو، می‌توان دید که این اتحادیه در عمل به حکم بازداشت دیوان لاهه علیه سران رژیم صهیونیستی اعتنا نکرده و آن را اجرا نکرده است. 

نمونه آن، اقدام مجارستان در اجرا نکردن این حکم است. دولت مجارستان در ماه فروردین اعلام کرد که تصمیم گرفته از دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) خارج شود. این درحالی مطرح شد که بنیامین نتانیاهو به این کشور سفر کرد. 

ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، همتای صهیونیست خود را در نوامبر (آبان/آذر ۱۴۰۳) به بوداپست دعوت کرد. این دعوت یک روز پس از صدور حکم بازداشت نتانیاهو در دیوان کیفری بین‌المللی به اتهام ارتکاب جنایت‌های جنگی در غزه صورت گرفت. 

مجارستان به‌عنوان یکی از اعضای موسس دیوان کیفری بین‌المللی موظف است هر کسی را که تحت حکم دادگاه قرار می‌گیرد، بازداشت کرده و تحویل دهد؛ اما اوربان تاکید کرده بود که مجارستان به حکم دیوان کیفری بین‌المللی برای بازداشت نتانیاهو احترام نخواهد گذاشت.

در ادامه، پارلمان مجارستان لایحه‌ای را تصویب کرد که خروج این کشور از دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) را آغاز می‌کند. 

بلژیک نیز یکی دیگر از کشور‌های عضو اتحادیه اروپا است که پیش از این تایید کرده بود که احکام دیوان کیفری علیه رژیم صهیونیستی را اجرا نمی‌کند. 

بارت دی‌وور، نخست‌وزیر بلژیک در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی عمومی VRT، اشاره کرد که دولت او به درخواست دیوان کیفری بین‌المللی عمل نخواهد کرد.

دی‌وور با اشاره به اعلامیه مجارستان مبنی بر بازداشت نکردن نخست‌وزیر جنایتکار رژیم صهیونیستی در صورت دیدار او، گفت: اگر بخواهم صادق باشم، فکر نمی‌کنم ما نیز این کار را انجام دهیم.

فرانسه نیز اعلام کرده بود که نمی‌تواند نتانیاهو را بازداشت کند. دلیل ارائه‌شده دولت فرانسه عجیب بود. 

وزارت خارجه فرانسه در بیانیه‌ای در دفاع از انفعال خود مدعی شده بود که نتانیاهو از مصونیت برخوردار است، زیرا رژیم صهیونیستی یکی از اعضای دیوان کیفری بین‌المللی نیست. با این حال، 

این توجیه با موضع خود فرانسه در موارد گذشته در تضاد است.

محققان مدت‌هاست که استدلال کرده‌اند که حقوق بین‌الملل بی‌طرف نیست. بلکه از نظر تاریخی به گونه‌ای شکل گرفته که در خدمت منافع دولت‌های با نفوذ و در عین حال نظارت بر رفتار کشور‌های ضعیف‌تر باشد. با وجود زبان جهانی بودن قوانین، اجرای آنها همیشه گزینشی بوده است.

انتهای پیام/