بازداشت مهدیه اسفندیاری از سوی فرانسه؛ ناقض کنوانسیون وین و خلاف حقوق بین‌الملل

مهدیه اسفندیاری، فعال حوزه فلسطین از حدود ۳ ماه پیش در فرانسه بازداشت شده و حقوق وی از ابعاد مختلف نقض شده است. 

در همین رابطه هیبت‌الله نژندی‌منش، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و کارشناس حقوق بین‌الملل در گفت‌و‌گو با میزان ضمن تشریح این پرونده از منظر قوانین بین‎المللی حقوق بشری، گفت: یک مفهوم که در رویه قضایی جا افتاده، حمایت کنسولی یا حقوق کنسولی، یعنی حق‌های کنسولی است و معنای آن این است که وقتی یک تبعه خارجی بازداشت یا دستگیر می‌شود به محض اینکه مقام‌های دستگیر کننده دولت پذیرنده متوجه می‌شوند که این فرد خارجی است، طبق کنوانسیون ۱۹۶۳، وین، باید به فرد بازداشت شده بگویند که به‌‎عنوان یک تبعه خارجی حق دارد که به کنسولگری یا سفارت کشور متبوع خود اطلاع دهد که دستگیر شده است و اگر فرد بازداشت شده با این موضوع موافقت کرد، مقام‌های دولت پذیرنده باید به کنسولگری دولت فرستنده اطلاع دهند و این هم حق دولت فرستنده و هم حق شهروند بازداشت شده است. 

استاد حقوق دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به روند بازداشت مهدیه اسفندیاری، بیان کرد: دست‌کم براساس اطلاعاتی که در فضای باز مطرح شده، دولت فرانسه حدود یک ماه و نیم هیچ اطلاعی درباره بازداشت اسفندیاری نداد در حالی که خانم اسفندیاری تابعیت فرانسه را نداشت و تنها تابعیت ایران را داشته است و بنابراین به محض اینکه پلیس فرانسه متوجه شد که وی ایرانی است باید در همان لحظه (طی چند ساعت) حق خانم اسفندیاری مبنی بر اطلاع دادن بازداشت به کنسولگری ایران را به وی یادآور می‌شد و در صورت درخواست وی بازداشت این شهروند ایرانی را به کنسولی اطلاع می‌داد. اما این کار را انجام نداد. 

نژندی‌منش با اشاره به اینکه البته فرانسه تنها کشور اروپایی هم نیست که این کار را انجام می‌دهد، تصریح کرد: دست‌کم من از ایرانی‌هایی که از طرف پلیس سوئد بازداشت شدند به صورت تحقیقی پرسیدم که آیا پلیس سوئد وقتی به‎عنوان مثال شما را به مدت ۲۰ روز یا یک ماه نگه داشت از شما پرسید که می‌خواهید به عنوان یک خارجی به سفارت و یاکنسولگری دستگیری یا بازداشت‌تان به کنسولگری کشورتان اطلاع داده شود؟ با این حال اصلا چنین پرسشی مطرح نشده است.

• بیشتر بخوانید:
• نشست حقوق بشر به روایت غرب برگزار شد
• بقایی: رویکرد حقوق بشری فرانسه دوگانه است 

فعالیت خانم اسفندیاری منجر به خصومت و یا نفرت نشده است 

نژندی‌منش با اشاره به اینکه این اقدام فرانسه در دستگیری و بازداشت خانم اسفندیاری هم برخلاف حقوق بین‌الملل و هم بر خلاف وجدان بشریت است، تاکید کرد: چیزی که حقوق بین‌الملل آن را منع می‌کند، حمایت عملی است که نتیجه آن خصومت یا نفرت یا تروریسم یا جنگ است. 

استاد حقوق دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: حتی با فرض اینکه بپذیریم خانم اسفندیاری به‌عنوان مثال از عملیات هفتم اکتبر (طوفان‌الاقصی) تعریف کرده است؛ خود این اقدام طبق بند ۲ ماده ۲۰ کنوانسیون میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، حمایت عملی از تروریسم یا خصومت نیست. اصلا هیچ مرجع ثالث مستقلی مثل شورای امنیت این عملیات را تروریستی ندانست. 

حق مقاومت برای مقابله با اشغالگر یک حق پذیرفته شده بین المللی است 

وی تصریح کرد: علاوه بر این حق گروه مقاومت برای مقابله با اشغالگر یک حق پذیرفته شده در حقوق بین‌الملل است و اقدام تروریستی نیست؛ ممکن است هر کسی در راستای ایفای حق خود مرتکب عمل متخلفانه شود، اما اصل موضوع را زیر سوال نمی‌برد، شاید به ادعای غربی‌ها برخی از اقدام‌های حماس خلاف حقوق بین‌الملل باشد، اما نمی‌توانند بگویند کل این گروه تروریستی است. 

نژندی‌منش در پایان گفت: مانند این است که به‌عنوان مثال بگوییم فرانسه مرتکب چند مورد نقض حقوق بشر یا جنایت جنگی شده پس دولت فرانسه یک دولت مجرم است؛ می‌توان گفت دولت فرانسه یک دولت است، اما در اینجا اقدام‌های آن خلاف است؛ درباره همه ما انسان‌ها هم همین گونه است؛ بنابراین این اقدام فرانسه ذاتا خلاف حقوق بین‌الملل است و اینکه در حقیقت به نوعی از طرف دیگر هم نگاه بکنیم حمایت یا همدستی با اقدام‌های جنایتکارانه رژیم صهیونیستی است.

انتهای پیام/