واکنش کشورهای عربی به تهدید آمریکا درباره حمله نظامی به ایران

 به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از میدل ایست آی، یک مقام ارشد آمریکایی گفت که عربستان‌سعودی، امارات متحده عربی، قطر و کویت همگی به آمریکا اطلاع داده‌اند که اجازه استفاده از حریم هوایی یا خاک خود برای حمله به ایران، و حتی عملیات سوخت‌گیری یا نجات را نخواهند داد.

 عربستان سعودی و سایر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس استفاده از پایگاه‌های هوایی یا حریم هوایی خود توسط جنگنده‌های آمریکایی برای اقدام نظامی علیه ایران را منع کرده‌اند؛ این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که دونالد ترامپ، رئیس‌‌جمهوری آمریکا در آخر هفته ایران را به بمباران تهدید کرد.

یک مقام ارشد آمریکایی به میدل ایست آی گفت که عربستان‌سعودی، امارات متحده عربی، قطر و کویت همگی به آمریکا اطلاع داده‌اند که اجازه استفاده از حریم هوایی یا خاک خود برای حمله به ایران، و حتی عملیات سوخت‌گیری یا نجات را نخواهند داد.

این مقام آمریکایی که به دلیل حساسیت موضوع خواست که ناشناس بماند، گفت: «آن‌ها نمی‌خواهند درگیر شوند.»

عدم همکاری کشورهای خلیج‌فارس عقب‌گرد برای دولت ترامپ محسوب می‌شود؛ این دولت امیدوار بود با انجام حملات گسترده هوایی علیه حوثی‌ها در یمن، قدرت‌نمایی کند و ایران را برای توافق هسته‌ای پای میز مذاکره بکشاند.

به نوشته این رسانه، زمانی‌که ایران متوجه شود که متحدان ثروتمند نفتی آمریکا در منطقه از این حملات حمایت نمی‌کنند، ممکن است موضع خود را در مذاکرات سخت‌تر کند.

یک مقام سابق آمریکایی که در جریان این موضوع بوده، بدون اشاره به این‌که آمریکا از کدام کشورهای خلیج‌فارس برای حملات اخیر علیه حوثی‌ها استفاده کرده، گفت که کشورهای منطقه در قبال حملات به حوثی‌ها رویکرد انعطاف‌پذیرتری داشتند.

این مقام سابق افزود که ایالات متحده اطمینان داشت که در طول این عملیات حمایت کافی را از سوی کشورهای خلیج فارس دارد، از جمله برای انجام پروازهای امدادی در صورت سرنگونی هواپیمای آمریکایی.

دولت ترامپ در تلاش بوده تا کشورهای خلیج‌فارس را به همکاری بیشتر در کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران ترغیب کند.

مقامات دفاعی و اطلاعاتی آمریکا در ماه مارس در واشنگتن دی‌سی با همتایان اماراتی و سعودی خود دیدار کردند، که هم‌زمان با نخستین حملات علیه حوثی‌ها بود.

در ادامه این تعاملات، دولت ترامپ فروش معطل‌مانده تسلیحات به قطر و عربستان سعودی را تأیید کرد. قطر مجوز خرید پهپادهای MQ-9 ریپر را دریافت کرد و عربستان نیز خرید سامانه‌هایی برای تبدیل راکت‌های هدایت‌نشده هوا به زمین به راکت‌های دقیق را تضمین کرد.

ترامپ روز دوشنبه اعلام کرد که قصد دارد در ماه می به عربستان سعودی و احتمالاً سایر کشورهای خلیج‌فارس سفر کند.

آمریکا از زمان حملات حماس به جنوب اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که منجر به یک بحران منطقه‌ای شد، در حال انتقال عظیم هواپیماهای جنگی و محموله‌های نظامی به اردن و کشورهای خلیج فارس بوده است.

بر اساس داده‌های ردیابی پرواز که توسط تحلیلگران منبع آزاد در پلتفرم X منتشر شده، تعداد پروازهای حمل‌ونقل نظامی آمریکا به منطقه نسبت به رکورد قبلی ۵۰ درصد افزایش یافته است.

به گفته یک مقام آمریکایی، در واکنش به ممنوعیت استفاده از حریم هوایی کشورهای خلیج فارس، آمریکا بمب‌افکن‌های B-2 را در پایگاه دیه‌گو گارسیا در اقیانوس هند مستقر کرده است.

این اولین باری نیست که فرماندهان نظامی آمریکا از پایگاه استراتژیک دیه‌گو گارسیا به‌عنوان جایگزینی برای پایگاه‌های هوایی خلیج فارس استفاده می‌کنند. در اواخر دهه ۱۹۹۰، زمانی که آمریکا در حال بمباران عراق تحت حکومت صدام حسین بود و عربستان‌سعودی محدودیت‌هایی را اعمال کرده بود، واشنگتن از این پایگاه در جزایر چاگوس به‌عنوان سکوی پرتاب استفاده کرد.

بر اساس تصاویر ماهواره‌ای که اوایل این هفته توسط Planet Labs  منتشر شد، حداقل سه بمب‌افکن B-2 در پایگاه آمریکا مشاهده شده‌اند. دیگر گزارش‌های منابع باز حاکی از آن است که تعداد این بمب‌افکن‌ها ممکن است به پنج فروند رسیده باشد.

پایگاه جزایر چاگوس در فاصله ۵,۳۰۰ کیلومتری ایران قرار دارد که در محدوده سوختگیری بمب‌افکن‌های B-2 با برد تقریبی ۱۱ هزار کیلومتر است. این بمب‌افکن‌ها توانایی حمل بمب‌های ۳۰ هزار پوندی سنگرشکن موسوم به Massive Ordnance Penetrator  را دارند که برای نفوذ به تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران مورد نیاز هستند.

استفاده آمریکا از پایگاه دیه‌گو گارسیا، تلاش ایران برای بازدارندگی در برابر حملات آمریکا را پیچیده‌تر می‌کند.

هشدارهای ایران به کشورهای خلیج فارس 

در اکتبر ۲۰۲۴، زمانی که ایران برای واکنش اسرائیل به دومین حمله موشکی آماده می‌شد، تهران به کشورهای خلیج فارس هشدار داد که در صورت حمله اسرائیل، تأسیسات نفتی آن‌ها را هدف قرار خواهد داد. این تهدیدات اسرائیل را از حمله به تأسیسات انرژی ایران بازداشت.

اما اگر آمریکا از مبدا پایگاه دیه‌گو گارسیا حمله کند، می‌تواند بدون عبور از حریم هوایی خلیج‌فارس عمل کند یا حداقل برای حکام منطقه امکان انکار هرگونه دخالت را فراهم کند.

در همین حال، روزنامه تلگراف مدعی شد که فرماندهان نظامی ایران در حال بررسی گزینه‌هایی برای حملات پیشگیرانه به پایگاه دیه‌گو گارسیا هستند.

از اقیانوس آرام تا خاورمیانه 

دونالد ترامپ در مصاحبه‌ای در روز شنبه تهدید کرد که اگر ایران توافق هسته‌ای را نپذیرد، با «بمبارانی که تاکنون مانند آن را ندیده‌اند» مواجه خواهد شد.

ترامپ به دنبال بالاترین سطح امتیازگیری در مذاکرات هسته‌ای با ایران است. مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، اخیراً اعلام کرد که آمریکا خواستار «برچیدن کامل» توانمندی‌های هسته‌ای تهران است.

ایران که همواره تأکید کرده است برنامه هسته‌ای آن صرفاً اهداف غیرنظامی دارد، درخواست‌های دولت ترامپ برای برچیدن کامل برنامه هسته‌ای را رد کرده است. این درخواست‌های واشنگتن همچنین موجب تقابل با روسیه شده است؛ کشوری که آمریکا در تلاش است روابط خود را با آن بهبود بخشد.

روسیه اولین نیروگاه هسته‌ای ایران را در بوشهر ساخت و شرکت دولتی انرژی اتمی این کشور -روس‌اتم- اعلام کرد که در حال مذاکره برای ساخت نیروگاه‌های بیشتر در ایران است.

حضور نظامی آمریکا در منطقه

دیپلمات‌ها و تحلیلگران منطقه‌ای در تلاش هستند تا دریابند آیا افزایش نیروهای نظامی آمریکا در خاورمیانه صرفاً برای حمایت از تهدیدات ترامپ است یا این‌که واشنگتن خود را برای حمله نظامی آماده می‌کند.

علاوه بر افزایش پروازهای حمل‌ونقل نظامی، دو ناو هواپیمابر آمریکایی نیز به خاورمیانه اعزام شده‌اند. نکته قابل‌توجه این است که ناو کارل وینسون که قبلاً در اقیانوس آرام مستقر بود، باوجود افزایش تنش‌ها در مورد تایوان، به خاورمیانه منتقل شده است.

آمریکا حداقل ۴۰ هزار نیروی نظامی در خاورمیانه دارد که عمدتاً در کشورهای نفت‌خیز خلیج‌فارس و در پایگاه‌های هوایی و دریایی استراتژیک مستقر هستند. همچنین در عربستان سعودی، پایگاه هوایی سلطان بن‌عبدالعزیز میزبان بال هوایی اعزامی ۳۷۸ آمریکا است که جنگنده‌های F-16 و F-35 را به کار می‌گیرد.

پایگاه الظفره امارات متحده عربی محل استقرار پهپادهای MQ-9 ریپر و جنگنده‌های آمریکایی است و پایگاه علی السالم کویت میزبان بال هوایی اعزامی ۳۸۶ نیروی هوایی آمریکاست.

پایگاه العدید قطر مقر فرماندهی مرکزی نیروهای آمریکایی در منطقه (سنتکام) است. طبق گزارش‌های قبلی میدل ایست آی، برخی مقامات نظامی اسرائیل نیز در این پایگاه حضور داشته‌اند، اما مشخص نیست که آیا هنوز در قطر مستقر هستند یا خیر.

حدود ۹ هزار نیروی نظامی آمریکایی در بحرین حضور دارند که در مقر فرماندهی مرکزی نیروی دریایی آمریکا و ناوگان پنجم آمریکا مستقر هستند.