فهرست
قانون موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل راه آهن (ریلی) بین وزارت راه و شهرسازی دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیرساخت دولت جمهوری ترکیه
ماده واحده- لایحه موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل راه آهن (ریلی) بین وزارت راه و شهرسازی دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیرساخت دولت جمهوری ترکیه مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می شود.
تبصره- در اجرای این موافقتنامه و اصلاحات بعدی آن رعایت اصول هفتاد و هفتم (۷۷)، یکصد و بیست و پنجم (۱۲۵) و یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.
بسم الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل راه آهن(ریلی)
بین وزارت راه و شهرسازی دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیرساخت دولت جمهوری ترکیه
وزارت راه و شهرسازی از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیر ساخت از طرف دولت جمهوری ترکیه (که از این پس به صورت جداگانه «طرف» و به طور مشترک «طرف ها» نامیده می شوند) به منظور تنظیم حمل و نقل راه آهن(ریلی) بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ترکیه، با در نظر گرفتن اقدامات مرتبط با تجدید ساختار صورت پذیرفته در شرکت های راه آهن (ریلی)، با توجه به لزوم تقویت همکاری های راه آهن(ریلی) و بر اساس اصول مشارکت برابر و احترام متقابل به شرح زیر توافق کردند:
ماده ۱-
۱-۱- مراجع صلاحیتدار برای اجرای این موافقتنامه به شرح زیر می باشند:
– برای دولت جمهوری اسلامی ایران وزارت راه و شهرسازی
– برای دولت جمهوری ترکیه وزارت حمل و نقل و زیرساخت
۲-۱- در صورت تغییر مرجع صلاحیتدار طرف ها، طرف ذیربط طرف دیگر را از این موضوع مطلع می نماید. این قبیل تغییرات به عنوان تغییر اساسی در موافقتنامه محسوب نخواهد شد و صرفاً به عنوان اصلاح پذیرفته خواهد شد.
ماده ۲-
۱-۲- گستره اجرای این موافقتنامه، دربرگیرنده موارد زیر است:
۱-۲- الف. گذرگاه مرزی راه آهن(ریلی) کاپیکوی- رازی شامل ایستگاه رازی در قلمرو ایران و ایستگاه کاپیکوی در قلمرو ترکیه؛
۱-۲- ب. فعالیت های مراجع بازرسی(کنترل) و خدمات دو کشور و فعالیت های مرتبط با تردد راه آهن (ریلی) از طریق گذرگاه مرزی مذکور.
۲-۲- ایستگاه رازی در قلمرو ایران و ایستگاه کاپیکوی در قلمرو ترکیه به عنوان نقاط گذرگاه مرزی تعیین می شوند. ایستگاه کاپیکوی به عنوان ایستگاه تبادل مرزی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه برای شرکت های حمل و نقل راه آهن (ریلی) هر دو کشور که در حمل و نقل بین المللی راه آهن (ریلی) مشارکت می کنند، تعیین می شود.
۳-۲- فاصله واقعی طول مسیر راه آهن(ریلی) بین مرز کشوری و ایستگاه های مرزی به شرح زیر است:
۳-۲- الف. مرز- ایستگاه کاپیکوی: ۲۶۵۱ متر،
۳-۲- ب. مرز- ایستگاه رازی: ۱۵۰۰ متر.
ماده ۳- معنای اصطلاحات بکار رفته در این موافقتنامه به شرح زیر است:
– کشنده قطار (لوکوموتیو): آلات ناقله برقی، گازوئیلی، موتوری، بخار و وسایل نقلیه دارای سامانه محرک موتوری که در گروه آلات ناقله قرار می گیرند و نیروی موتور لازم برای حرکت قطار یا اتاقهای چرخدار قطار (واگن ها) در طول مسیر راه آهن (ریلی) را فراهم می کنند.
– قطار: مجموعه ای از اتاق های چرخدار قطار (واگن ها) یا حامل ها که برای حمل بار یا مسافر استفاده شده و توسط یک یا چند کشنده قطار (لوکوموتیو) کشیده می شوند.
– بهره بردار راه آهن (ریلی) (آر تی اٌ): نهاد دولتی یا خصوصی مجاز به حمل مسافر و یا بار از طریق راه آهن
– مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) (آر آی اِم): نهاد دولتی یا خصوصی مسؤول بهره برداری ایمن از زیرساخت راه آهن (ریلی) تحت مالکیت خویش و استفاده از آن جهت ارائه خدمات به بهره بردارهای راه آهن (ریلی)
– نقطه گذرگاه مرزی: ایستگاه راه آهن (ریلی) که در آنجا مراحل بازرسی (کنترل) برای عبور از مرز به انجام می رسد.
– ایستگاه مبادله: ایستگاهی که در آنجا مراحل تحویل و پذیرش قطارها، اتاق های چرخدار قطار (واگن ها) ، توشه و محموله ها انجام می شود.
– عبور از مرز از طریق راه آهن: عبور قطار از طریق خط راه آهن که بین نقاط گذرگاه مرزی دو کشور قرار دارد.
– نقطه اتصال تعرفه ها: نقطه ای که در آنجا اعمال تعرفه های بین المللی بار و مسافر خاتمه می یابد و تعرفه دیگری به کار برده می شود، یعنی مرز کشوری
– آلات ناقله: کشنده قطار (لوکوموتیو)، اتاق چرخدار قطار (واگن )، خودکشنده/آلات ناقله موتوری- اتاق چرخ دار قطار (واگنی) و هرگونه وسایل نقلیه راه آهن (ریلی) کشنده
– اتاق چرخدار قطار (واگن ): اتاق چرخدار قطار (واگن ) باری که برای حمل کالاها مورد بهره برداری قرار گیرد و اتاق چرخدار قطار (واگن ) مسافری که برای حمل مسافر استفاده می شود.
– کوتیف (COTIF): معاهده مربوط به حمل و نقل بین المللی توسط راه آهن مورخ (۱۹) اردیبهشت ۱۳۵۹ (۹ مه ۱۹۸۰) از جمله سند الحاقی (پروتکل) اصلاحی مورخ (۱۳) خرداد ۱۳۷۸ (۳ ژوئن ۱۹۹۹) و پیوست های آن
– سی آی ام (CIM): مقررات یکنواخت حاکم بر قرارداد حمل ونقل بین المللی کالاها از طریق راه آهن (پیوست «ب» معاهده کوتیف)
– سی آی وی (CIV): مقررات یکنواخت حاکم بر قرارداد حمل و نقل بین المللی مسافر از طریق راه آهن (پیوست «الف» معاهده کوتیف)
ماده ۴-
۱-۴- بازرسی (کنترل) فنی و بازرگانی، عملیات تحویل و قبول آلات ناقله، کالاها و توشه در حمل و نقل میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه و بالعکس متقابلاً توسط بهره بردارهای راه آهن (ریلی) هر دو کشور در ایستگاه تبادل مرزی صورت خواهد گرفت.
۲-۴- آرایش ضروری قطار، عملیات تنظیم، تشکیل و تفکیک یا جابجایی قطارها (مانور) و تغییر جهت آلات ناقله توسط طرف ترک، در ایستگاه مبادله مرزی به انجام خواهد رسید.
۳-۴- بهره بردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) طرف ایرانی که حمل و نقل از طریق گذرگاه مرزی را انجام می دهند، طبق مفاد این موافقتنامه کارکنان صلاحیتدار را در ایستگاه مبادله مرزی به خدمت خواهند گرفت.
۴-۴- بهره برداری از قطارها، موتورهای سبک و سایر وسایل نقلیه راه آهن (ریلی) بین ایستگاه های رازی و کاپیکوی طبق برنامه مصوب و هماهنگ شده توسط مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) ایرانی و ترکیه ای به انجام خواهد رسید.
۵-۴- راهبری و تردد متقابل کشنده های قطار (لوکوموتیوها) و تنظیم قطارها بین ایستگاه های مرزی رازی و کاپیکوی در هر دو جهت توسط بهره بردارهای راه آهن (ریلی) ایرانی که کشنده قطار (لوکوموتیو) و کارکنان مسؤول را تدارک می بینند صورت خواهد گرفت. طرف ترک اقدامات لازم جهت برقراری اسکان و تسهیل تردد کارکنان ایرانی را براساس دستورالعمل ها یا قراردادهایی که متعاقباً بر اساس بند (۱) ماده (۹) و طبق مقررات ملی خود تهیه و امضا می گردد، معمول خواهد نمود.
۶-۴- سیر و حرکت کشنده های قطار (لوکوموتیوها)، قطارها و سایر وسایل نقلیه راه آهن (ریلی) بین ایستگاههای مرزی به طور مشترک توسط مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) دو طرف صورت می گیرد.
ماده ۵-
۱- ۵- حمل و نقل بار و مسافر بین طرف ها در چهارچوب مفاد معاهده کوتیف و با استفاده از بارنامه، بلیط، راهنامه توشه صادره طبق مفاد پیوست های «الف» و «ب» معاهده کوتیف صورت خواهد گرفت.
۲- ۵- تعرفه حمل و نقل در قلمرو کشور مربوط براساس مسافت تا مرز کشوری محاسبه می گردد. نقطه اتصال تعرفه ها، مرز کشوری است.
۳- ۵- طرف ها مسؤولیت ایمنی و امنیت تردد قطارها در مرزهای خود از نظر زیرساخت و آلات ناقله در گذرگاه های مرزی راه آهن (ریلی) را بر عهده خواهند داشت.
ماده ۶- کارکنان راه آهن طرف ها بر اساس فهرست کارکنان و اسناد مسافرتی (گذرنامه و کارت شناسایی) تهیه شده توسط بهره بردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی)، از مرز عبور خواهند نمود.
ماده ۷- بهره بردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) طرف ها اطلاعات قوانین و مقررات لازم مربوط را که تعیین کننده تردد قطارها و عملیات تنظیم، تشکیل و تفکیک یا جابجایی قطارها (مانور) بین مرز کشوری و ایستگاه مب-ادله است، تبادل خواهند کرد. دوره های آموزشی را در صورت نیاز می توان به صورت مشترک برگزار کرد.
ماده ۸-
۱- ۸- کارکنان بهره بردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) که در حین عبور از مرز راه آهن (ریلی) و در ایستگاه مبادله مرزی انجام وظیفه می کنند باید قوانین و مقررات کشوری که در آن انجام وظیفه و تعهدات خود را ایفا می کنند، رعایت نمایند. بنابراین آنها از حق حمایت قانونی حداقل در همان سطح ارائه شده برای کارکنان محلی کشور میزبان برخوردار خواهند بود.
۲- ۸- هر یک از طرف ها بنا به درخواست مبتنی بر دلایل منطقی طرف دیگر، متعهد به بازگرداندن کارکنان خود که برای انجام وظایف (فرامرزی) در کشور درخواست کننده تعیین گردیده اند، خواهند بود.
ماده ۹-
۱-۹- مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) و بهره بردارهای راه آهن (ریلی) طرف ها به منظور تنظیم جزئیات فنی حمل و نقل راه آهن (ریلی)، دستورالعمل ها یا قراردادهای بین خود را در خصوص موارد زیر تهیه و امضا خواهند کرد:
– تردد آلات ناقله بین ایستگاه های مرزی، گذرگاه های مرزی، ارتباطات راه دور و حوادث یا سوانح راه آهن (ریلی) که ممکن است در هنگام عبور از مرز راه آهن (ریلی) رخ دهد،
– رویه ها و شرایط از جمله ساعت کاری در طول کل هفته جهت تحویل و پذیرش قطارها، اتاق های چرخدار قطار (واگن های ) مسافری و باری هر دو طرف،
– فراهم کردن امکانات مربوط به مکان های خدمات رسانی دفاتر نمایندگی در ایستگاه مبادله مرزی کاپیکوی، بهره بردارهای راه آهن (ریلی) و کارکنان آنها و عبور از مرزهای کشوری توسط مسؤولان راه آهن (ریلی) در حال انجام وظیفه،
– تعیین راهها و روش های مربوط به مبالغ قابل دریافت حاصل از خدمات متقابل در ایستگاه مبادله مرزی کاپیکوی و اجاره اموال غیرمنقول.
۲-۹- در صورت نیاز به تدارک و اعزام کمک و تجهیزات به قلمرو کشور دیگر در صورت بروز هرگونه حادثه یا سانحه در خط راه آهن (ریلی) میان ایستگاه های مرزی، امکانات مربوط برای طرف اقدام کننده در این مورد فراهم خواهد شد.
ماده ۱۰-
۱-۱۰- طرف ها کلیه تشریفات گمرکی و مرزی را در قلمرو خود طبق قوانین لازم الاجرای خود انجام خواهند داد. طرف ها با مراجع صلاحیتدار همکاری خواهند کرد تا سوار و پیاده شدن مسافران و تمامی تشریفات گمرکی در مدت زمان برنامه ریزی شده برای انتظار قطار در ایستگاه مرزی صورت پذیرد.
۲-۱۰- کارکنان نقاط عبور مرزی، سند رسمی دریافت شده از بهره بردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) طرف ها را برای اقلام و تجهیزات مورد نیاز حین انجام وظیفه خود، ارائه خواهند نمود.
۳-۱۰- داد و ستد ابزارها و تجهیزات موضوع بند دوم این ماده در قلمرو کشور دیگر ممنوع است.
ماده ۱۱- کارکنان بهره بردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) طرف ها و مسافرانی که از مرز عبور می کنند، ممکن است طبق مفاد مقررات بهداشتی بین المللی موجود مشمول بازرسی های پیراپزشکان کشور مورد نظر قرار گیرند. پیراپزشکان می توانند خواستار ارائه گواهی مایه کوبی (واکسیناسیون) صادرشده طبق مقررات بین المللی بهداشت ۱۳۸۴ (۲۰۰۵) شوند. قوانین یا مقررات بهداشتی طرف ها مبادله و به اطلاع طرف دیگر خواهد رسید.
ماده ۱۲- بازرسی (کنترل) بهداشت دامی و گیاهی توسط مرجع صلاحیتدار طرف ها، در قلمرو آن کشور و طبق قوانین لازم الاجرای آن صورت خواهد گرفت.
ماده ۱۳- کارکنان مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) و بهره بردارهای راه آهن (ریلی) که در زمان عبور از مرز کشور در حال خدمت هستند، از حق دریافت مراقبت های پزشکی فوری طبق قوانین طرف دیگر، برخوردار خواهند بود. انتقال کارکنان مربوط به واحد پزشکیِ کشور متبوع خود، از سوی کارفرمای آنها فراهم خواهد شد. هزینه های درمان فرد مذکور که مراقبت های پزشکی فوری دریافت می کند و فردی که شرایط سلامتی او اجازه انتقال وی به واحد پزشکیِ کشور او را ندهد، از آغاز درمان وی در کشوری که تحت مداوا قرار گرفته تا زمان انتقال وی به کشور خود، توسط کارفرما (مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) و یا بهره بردار راه آهن (ریلی)) تأمین خواهد شد.
ماده ۱۴-
۱-۱۴- کارگروه (کمیسیون) مشترک عبور از مرز حمل و نقل راه آهن (ریلی) به منظور بهبود همکاری های بین دو طرف و رفع مشکلات مربوط به عبور از مرز راه آهن (ریلی)، توسط مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی) و بخش های خدمات بازرسی (کنترل) مرزی طرف ها تحت ریاست و هماهنگی مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی)، تأسیس می گردد.
۲-۱۴- کارگروه (کمیسیون) متشکل از نمایندگان مدیر زیرساخت های راه آهن (ریلی)، واحدهای خدمات بازرسی مرزی، مقام های گمرکی و سایر مقام های ذی ربط طرف ها خواهد بود و بر اساس اصل عمل متقابل با یکدیگر دیدار می نمایند. شرح وظایف این کارگروه (کمیسیون) به موجب سند الحاقی (پروتکل) که تهیه می گردد تعیین خواهد شد. جلسات کارگروه (کمیسیون) به صورت ادواری و متناوب در هر یک از دو کشور برگزار خواهد شد.
ماده ۱۵-
۱- ۱۵- در صورت بروز هرگونه اختلاف ناشی از این موافقتنامه یا مرتبط با آن در وهله نخست به روش مذاکرات دوستانه و از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) حل و فصل خواهد شد.
۲-۱۵- چنانچه هرگونه اختلاف ظرف مدت سه ماه از طریق رویه پیش بینی شده در بند (۱) حل و فصل نشود، معاهده کوتیف (معاهده (کنوانسیون) بین المللی حمل و نقل راه آهن (ریلی) بار) که هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه عضو آن هستند اعمال خواهد شد.
ماده ۱۶-
۱-۱۶- این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه کتبی که طرف ها به واسطه آن تکمیل تشریفات قانونی لازم داخلی را از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) به یکدیگر اطلاع رسانی می کنند و بعد از اینکه دستورالعمل ها و یا قراردادهای ناظر بر جزئیات فنی مشخص شده در ماده (۹) مورد تأیید قرار گیرند، لازم الاجرا خواهد شد.
۲-۱۶- تا زمان به اجرا درآمدن این موافقتنامه، « موافقتنامه تبادل مشترک در ایستگاه کاپیکوی بین راه آهن ایران و راه آهن ترکیه» مورخ ۱۳۴۸/۷/۱ (برابر با ۲۳/۹/۱۹۶۹) به قوت خود باقی خواهد ماند و موافقتنامه مذکور با لازم الاجرا شدن این موافقتنامه از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.
۳-۱۶- این موافقتنامه می تواند با رضایت کتبی طرف ها اصلاح گردد. اصلاحات طبق همان تشریفات قانونی که در بند اول این ماده مقرر گردیده است، لازم الاجرا خواهد شد.
۴-۱۶- این موافقتنامه برای مدت (۴۹) سال لازم الاجرا خواهد بود و به صورت خودکار برای دوره (۴۹) ساله دیگر تمدید می گردد. با این وجود هریک از طرف ها می تواند در هر زمان قصد خود مبنی بر خاتمه این موافقتنامه را به صورت کتبی از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) به طرف دیگر اطلاع دهد. در این صورت، این موافقتنامه (۶) ماه پس از تاریخ دریافت اطلاعیه کتبی خاتمه می یابد.
این موافقتنامه در تاریخ (۴) بهمن ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با (۲۴) ژانویه ۲۰۲۴ میلادی در شهر آنکارا در دو نسخه اصلی به زبان های فارسی، ترکی و انگلیسی تنظیم شده است که همه متون از اعتبار یکسان برخوردارند. در صورت هرگونه اختلاف در تفسیر، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران از طرف دولت جمهوری ترکیه
قانون فوق مشتمل ماده واحده و یک تبصره منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و شانزده ماده که گزارش آن توسط کمیسیون عمران به صحن مجلس تقدیم شده بود، در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ ۱۴۰۳/۱۲/۱ مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۴۰۴/۸/۷ از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام، با تأیید بند (۳-۴) ماده (۴) موافقتنامه، موافق با مصلحت نظام تشخیص داده شد.
رئیس مجلس شورای اسلامی- محمدباقر قالیباف