گفت‌وگو با علیرضا نیک‌خواه رتبه ۱ آزمون کارشناسی ارشد حقوق عمومی سال ۱۴۰۴

گفت‌وگو با علیرضا نیک‌خواه رتبه ۱ آزمون کارشناسی ارشد حقوق عمومی سال ۱۴۰۴

لطفاً  ضمن معرفی خودتان، مختصری از سوابق تحصیلی و شغلی تان بگویید.

علیرضا نیک‌خواه هستم، فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی حقوق از دانشگاه اصفهان، در کنکور کارشناسی‌ارشد ۱۴۰۴ رتبه‌ یک حقوق عمومی و رتبه‌ی یک حقوق محیط‌ زیست را کسب کرده‌ام.

از کی مطالعه برای آزمون ارشد را شروع کردید و شیوه مطالعه شما به چه ترتیبی بود؟  فرصت مطالعه تمام‌وقت را داشتید یا احیاناً شاغل بودید؟

من در اواخر تابستان تصمیم گرفتم که در کنکور کارشناسی‌ارشد شرکت کنم. برخی از منابع را هم تهیه کردم، اما از آن‌جا که در اواخر دوران خدمت سربازی‌ام بود، آمادگی ذهنی کافی و حتی انگیزه‌ی مورد نیاز برای قرار گرفتن در فضای درس و رقابت آزمونی، آن‌هم بعد از بالغ بر دو سال دوری از دروس حقوقی و دانشگاه، را نداشتم. همان شد که جز روخوانی‌های سطحی و بسیار محدود مطالعه‌ دیگری انجام ندادم و سپس آن را رها کردم.

شروع مطالعات من از هفته‌ی ابتدایی آذرماه بود. به محض اتمام سربازی‌ام، سعی در ایجاد ساعات مطالعاتی منظم‌ و افزایش تدریجی آن کردم.

هفته‌ اول از ۵ ساعت فراتر نمی‌رفت، اما کم‌کم آن را به ۸ ساعت مطالعه در روز رساندم. با وجود خستگی‌های منجر به نوسان‌هایی که بالاخص در هفته‌های پایانی منتهی به آزمون داشتم، اما به میانگین ۷ ساعت پایبند ماندم. منظور از ساعت مطالعه، ساعت مفید مطالعه، بدون احتساب استراحت‌‌ها و فعالیت‌های دیگر است.

منابع مطالعاتی‌تان چه بود و چطور این منابع را انتخاب کردید؟

حقوق اداری: قوانین خاص، کتاب حقوق اداری دکتر مؤتمنی، کتاب حقوق اداری دکتر استوارسنگری و دکتر امامی (جلد اول)، کتاب کمک‌حافظه‌ی حقوق اداری دوراندیشان

حقوق اساسی: قانون اساسی و نظریات تفسیری آن، بایسته‌های حقوق اساسی دکتر قاضی شریعت‌پناهی، مجموعه‌ی سوالات طبقه‌بندی‌شده‌ی حقوق اساسی آقایان جعفری و عبدالهیان، کمک‌حافظه‌ی حقوق اساسی ۱ دوراندیشان

متون حقوقی: ۱۱۰۰ واژه‌ی متون حقوقی دکتر محمود رمضانی

متون فقه: صفر تا صد متون فقه آقای سینجلی

حقوق بین‌الملل عمومی: حقوق بین‌الملل عمومی دکتر ضیایی بیگدلی، کنوانسیون‌ها، جزوه‌ی حقوق بین‌الملل دکتر امیربیک

منابع را ابتدائا با راهنمایی رتبه‌های برتر سال‌های گذشته و در ادامه بر اساس ترجیحات شخصی خودم انتخاب کردم.

درباره برنامه مطالعاتی‌تان کمی توضیح بدهید.

در خصوص برنامه‌ی مطالعاتی‌ام، درس به درس توضیحاتی ارائه می‌دهم.

حقوق اداری:

من در ابتدا کتاب دکتر مؤتمنی را مطالعه کردم. کتاب ایشان از جامع‌ترین منابع حقوق اداری است و با وجود کهنگی برخی از مطالب و دسته‌بندی‌های نه‌چندان مطلوب محتوا، همچنان در صدر منابع حقوق اداری است. کتاب ایشان از کتاب‌های چندلایه‌ی حقوق است؛ بنابراین با یک‌بار مطالعه، نمی‌توان آن‌چه که نویسنده دقیقا در نظر دارد را کسب کرد. به همین علت، من پس از یک بار مطالعه کتاب دکتر مؤتمنی، به سراغ کتاب حقوق اداری دکتر امامی رفتم و دوباره به کتاب دکتر مؤتمنی رجوع کردم. از دید من، این شیوه بهترین راه برای فهم حقوق اداری است.

قوانین خاص مهم‌ترین بخش مطالعه‌ی حقوق اداری است. من برخی از قوانین خاص را از کتاب مجموعه‌ی قوانین کاربردی انتشارات عدلیه مطالعه کردم و بخشی دیگر را از سایت سامانه‌ی ملی قوانین و مقررات.

در انتها، کتاب کمک‌حافظه‌ی حقوق اداری دوراندیشان، منبع خوبی برای دوران جمع‌بندی است. هر بخش را در قالب نکات خلاصه‌شده و دسته‌بندی منظم ارائه داده و در انتهای هر مبحث، تست‌های سنوات گذشته‌ی مرتبط با آن را آورده است.

حقوق اساسی:

اگرچه بسیاری از داوطلبان کتاب حقوق اساسی و نهادهای سیاسی را مطالعه می‌کنند، اما من به دلیل کمبود وقت به کتاب بایسته‌های حقوق اساسی اکتفا کردم. برخی از سوالاتی که از این کتاب مطرح می‌شود، حفظی محض است و تسلط خوبی را می‌طلبد؛ در نتیجه، اگر مانند من وقت کمی خواهید داشت، تسلط بر بایسته‌های حقوق اساسی بهتر از مطالعه سطحی کتاب حقوق اساسی و نهادهای سیاسی است. همچنین من در دوران جمع‌بندی، کتاب جیبی کمک‌حافظه‌ی حقوق اساسی ۱ دوراندیشان را مطالعه کردم و با توجه به این که خلاصه‌ای از مطالب کتاب حقوق اساسی و نهادهای سیاسی را هم در برمی‌گیرد، ارزش یک بار مطالعه را دارد.

من اصول قانون اساسی و نظریات تفسیری آن را بارها مطالعه کردم،‌ تا جایی که کلمات آن را از بر شدم. قانون اساسی و نظریات تفسیری آن، در ابتدا ساده به نظر می‌آید اما با توجه به دید جزئی‌نگر طراح سوالات به اصول قانون اساسی، مطالعه پیوسته‌ و مرور همیشگی نیاز است. کتاب حقوق اساسی دکتر هاشمی هم از منابع مهم درس حقوق اساسی است که من به علت ضیق وقت از مطالعه آن صرف‌نظر کردم؛ اما قوانین خاص این درس مثل قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و همین‌طور آیین‌نامه‌های مهم مانند آیین‌نامه‌ی داخلی مجلس شورای اسلامی را مطالعه کردم. در کنار آن، پاسخنامه‌ی‌ تست‌های کتاب مجموعه‌ی سوالات طبقه‌بندی‌شده‌ی حقوق اساسی آقایان جعفری و عبدالهیان، بسیار غنی است. در پاسخنامه و تست‌های این کتاب اطلاعات تطبیقی و نکات آزمونی مفیدی قرار دارد.

متون حقوقی:

از آن‌جا که پایه‌ی زبانی خوبی داشتم، وقت زیادی را به این درس اختصاص ندادم. واژگان کتاب ۱۱۰۰ واژه را مطالعه کردم و تست‌های سنوات گذشته را زدم.

متون فقه:

از کتاب صفر تا صد متون فقه آقای سینجلی، اغلب ابواب را مطالعه کردم و وقت کافی برای مطالعه برخی از باب‌ها را هم نیافتم. باب‌های سوال‌خیز و مهم را در دوران جمع‌بندی دوباره مرور کردم.

حقوق بین‌الملل عمومی:

این درس را ابتدا از کتاب دکتر ضیایی بیگدلی مطالعه کردم. از آنجا که مطالب این کتاب به‌خوبی در ذهنم جای نگرفته بود و تسلط کافی را پیدا نکرده بودم، جزوه‌ی حقوق بین‌الملل دکتر امیربیک را مطالعه کردم. در روزهای پایانی برخی از کنوانسیون‌های مهم را هم به مطالعاتم افزودم.

در ادامه، چگونگی ترکیب و ترتیب مطالعه‌ی دروس، کاملا بستگی به ترجیحات شخصی هر فرد دارد. من هر روزم را فقط به دو درس اختصاص می‌دادم. برنامه‌ی مدونی نداشتم و شب قبل نسبت به انتخاب برنامه‌ی مطالعاتی فردا، تصمیم می‌گرفتم و در اختصاص زمانم به هر درس، آمادگی ذهنی‌ام برای پذیرش آن درس را مد نظر قرار می‌دادم.

در پایان، من در دوران جمع‌بندی وقت کافی برای تست‌زنی با شرایط مشابه آزمون را نداشتم و به جز تست‌های دو سال از سنوات گذشته، بقیه‌ی تست‌ها را درس به درس جدا می‌کردم و به حل و بررسی جداگانه‌ی آن می‌پرداختم.

به عنوان مثال، فقط تست‌های حقوق اساسی ده سال اخیر را پاسخ می‌دادم و نکاتی که نمی‌دانستم را یادداشت می‌کردم. این روش را فقط در صورتی که وقت کمی دارید پیشنهاد می‌دهم، چون من تا دو روز مانده به آزمون هنوز قسمت‌های پایانی بعضی از منابعم را مطالعه نکرده بودم و مطالعه‌ی آن‌ها را بر تست‌زنی ارجح می‌دانستم.

اگر وقت و زمان کافی دارید، تا جایی که امکان دارد در شرایط و زمان‌بندی مشابه با آزمون به تمام دروس پاسخ بدهید و سپس اشکالات و نکات را بررسی کنید.

پرسش های آزمون چقدر با انتظار شما مطابقت داشت؟ نکته ای در شیوه طراحی پرسش ها یا منابع مورد استناد بود که شما را غافلگیر کرده باشد؟

دروس متون فقه و حقوق بین‌الملل با انتظاراتم مطابقت داشت و درس حقوق اساسی نیز تا حدود زیادی طبق سنوات گذشته بود. در درس حقوق اداری دو سوال تاریخی محض مطرح شده بود که انتظار مواجهه با آن را نداشتم و پاسخ هم ندادم.

درس متون حقوقی نسبت به سال‌های گذشته کاملا با سبک و سیاقی متفاوت طرح شده بود و به هیچ عنوان قابل مقایسه با تست‌های سنوات گذشته نبود. این میزان از تغییر سبک سوالات باعث شد انتظاری که از عملکرد خودم در این درس داشتم را برآورده نکنم و این مواجهه‌ی ناامیدکننده با این درس، در عملکرد و پاسخگویی‌ام به دروس دیگر نیز بسیار اثرگذار بود.

انتقادی که نسبت به دو درس حقوق اداری و حقوق اساسی وجود دارد و مختص به امسال هم نیست، تعداد سوالات این دو درس است. ۱۵ سوال برای هر یک از دروس تخصصی گرایش حقوق عمومی، محک درست و منصفانه‌ای برای سنجش آمادگی متقاضیان نیست.

در مجموع،‌ امسال میانگین درصدهای کسب‌شده در دروس زیرگروه حقوق عمومی، نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است که نشان‌دهنده‌ی افزایش دشواری سطح سوالات است.

برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد انتخاب شما کدام دانشگاه بود؟ چرا؟

یقینا دانشگاه شهید بهشتی. فضا و جو حاکم بر این دانشگاه نسبت به دانشگاه‌های دیگر، بیشترین تناسب را با رسالت حقوق عمومی دارد.

چه توصیه ای برای داوطلبان این آزمون دارید؟

به عنوان انتقال تجارب عرض می‌کنم، چون در مقام و جایگاه توصیه به داوطلبان نیستم. براساس باور و تجربه‌ی‌ من، انتخاب گزینه‌ی خدمت سربازی به عنوان کنار گذاشتن یک مانع،‌ لزوما به معنای پایان مسیر آکادمیک نیست؛ هر چند بازگشت به این راه سخت و نفس‌گیر است اما ممکن است؛ حتی اگر سه ماه به شروع آزمون مانده باشد و حتی اگر هنوز خستگی مرحله‌ای که به‌تازگی از سر گذرانده‌اید بر تن و جان‌تان باشد.

مورد دیگری که به گمانم بیان آن مفید است، این است که انتظار مواجهه با هر سوالی را در آزمون داشته باشید؛ حتی اگر طرح این سؤالات بسیار دور از ذهن و غیرمحتمل باشد. این نکته به این معنا نیست که پاسخ هر سوالی را بدانید، بلکه به این معناست که آمادگی ذهنی مواجهه را داشته باشید تا شگفت‌زده نشوید و کنترل آزمون از دست‌تان خارج نشود. اگر به این ذهنیت برسید، دشواری سؤالات یک درس، پاسخگویی‌تان در دیگر دروس را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد و خطای من را تکرار نخواهید کرد.

و حرف آخر؟

در انتها، نمی‌توانم از آن حضوری که بی‌نام‌ونشان اما مدام در تاروپود زندگی‌ام جاری‌ست، یاد نکنم؛ سپاس بی‌پایانم را به خداوند منان می‌فرستم.

از خانواده‌ام که تسهیل‌گر دشواری‌ها و پشتیبان تلاش‌هایم بوده‌اند، کمال تشکر را دارم.

از استاد ارجمندم، جناب آقای دکتر محمد منصوری بروجنی، که اندیشه و کلام‌شان سنگ‌بنای پیشرفت مرا استوار ساخت، سپاسگزارم؛ همچنین، از رتبه‌های برتر سال‌های گذشته‌ی دانشگاه اصفهان، آقایان علی‌اکبر آذری، محمدرضا محمدی و عرفان مستمند، که راهنمایی‌ها و تجارب راه‌شان را از اینجانب دریغ نکردند.

سایر مطالب:

• گفت‌وگو با علیرضا نیک‌خواه رتبه ۱ آزمون کارشناسی ارشد حقوق عمومی سال ۱۴۰۴

• گفتگو با سید امین موسوی رتبه ۷ کارشناسی ارشد حقوق خصوصی سال ۱۴۰۴

• گفت‌وگو با رضا شهبازی رتبه ۱۰ آزمون کارشناسی ارشد علوم قضایی سال ۱۴۰۴

• گفت‌وگو با محمدامین زاهدی رتبه ۶ آزمون کارشناسی ارشد حقوق خصوصی سال ۱۴۰۴

• گفت‌وگو با میثاق رودسرابی رتبه ۳ آزمون کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم شناسی سال ۱۴۰۴

• گفت‌وگو با معین احمدی رتبه ۲ آزمون کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم شناسی سال ۱۴۰۴

• گفت‌وگو با محمدامین به‌رقم رتبه ۱ سهمیه ایثارگری حقوق تجارت بین‌الملل آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۴

• گفت‌وگو با سارا سیار رتبه ۴ آزمون کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم شناسی سال ۱۴۰۴

• گفت‌وگو با حمید فغانی پور رتبه ۸ آزمون کارشناسی ارشد حقوق بشر سال ۱۴۰۴

• گفت‌وگو با سهند اقدام طلب رتبه ۲ آزمون کارشناسی ارشد حقوق تجارت بین‌الملل سال ۱۴۰۴