زهرا ترابی؛ تحلیل بازار: مرتضی افقه کارشناس اقتصادی با اشاره به افزایش قیمت ارز و طلا گفت: بالاخره دلار از مرز صد هزار تومان عبور کرد. سال‌هاست که نرخ ارز و به دنبال آن بسیاری از قیمت‌ها تحت تأثیر انتظارات و عوامل غیر اقتصادی تعیین می‌شود. در واقع، زور متغیرهای سیاسی، تحریم‌ها و فضای متشنج منطقه‌ای بیشتر از متغیرهای اقتصادی است. بنابراین در شرایط فعلی، سیاست‌گذار اقتصادی چه بانک مرکزی باشد و چه وزارت اقتصاد، توان چندانی برای مدیریت اوضاع ندارد.
سرمایه اجتماعی کاهش یافته و اعتماد عمومی به سخنان مسئولان بسیار پایین آمده است
گفتاردرمانی کارایی خود را از دست داده است
وی ادامه داد: در این سال‌ها سیاستگذاران تلاش کرده‌اند با گفتاردرمانی، مصاحبه و وعده‌های اطمینان‌بخش بازار را آرام کنند، اما این روش کارایی خود را از دست داده است. سرمایه اجتماعی کاهش یافته و اعتماد عمومی به سخنان مسئولان بسیار پایین آمده است.
کاری از دست بانک مرکزی ساخته نیست
این استاد دانشگاه اضافه کرد: تنها کاری که بانک مرکزی می‌تواند انجام دهد مدیریت به سمت تقاضاست. چون در سمت عرضه به دلیل تحریم‌ها و محدودیت ورود ارز، قدرت مانور ندارد. بنابراین، باید تقاضای ارز را کاهش دهد و منابع محدود خود را فقط به کالاهای ضروری و نیازهای اساسی مردم اختصاص دهد. در غیر این صورت، کاری از دست بانک مرکزی ساخته نیست.
حتی اگر بانک مرکزی بخواهد با تزریق ارز بازار را کنترل کند، به دلیل کمبود منابع ارزی نمی‌تواند دست باز داشته باشد
بانک مرکزی توانایی لازم برای کنترل بازار را ندارد
این کارشناس تصریح کرد: حتی اگر بانک مرکزی بخواهد با تزریق ارز بازار را کنترل کند، به دلیل کمبود منابع ارزی نمی‌تواند دست باز داشته باشد. مسئولان هم با پیش‌بینی فشارهای بیشتر در آینده ترجیح می‌دهند ذخایر اندک خود را حفظ کنند. اگر بانک مرکزی قادر به مهار بازار بود، در همین چند هفته گذشته که دلار از هشتاد هزار به بالای صد هزار تومان رسید، باید اقدامی می‌کرد.
افقه با اشاره به راهکاری که دولت باید دراین بازار پیاده پاسخ داد: تنها نوری که می‌تواند به بازار بتابد، تحولات بیرونی است. اگر در مذاکرات خبری مثبت منتشر شود؛ مثلاً تعویق یک‌ماهه یا شش‌ماهه مکانیسم ماشه می‌تواند تا حدی اثر روانی داشته باشد اما اقدامات داخلی دیگر در کوتاه‌مدت تأثیر جدی نخواهند داشت.
حتی پیش از اوج‌گیری تنش‌های منطقه‌ای و مطرح شدن مکانیسم ماشه، ادامه تحریم‌ها و مصرف شدن ذخایر مالی کشور نشان می‌داد که نیمه دوم سال شرایط دشوارتری در پیش است
چشم انداز روشن اقتصادی نداریم
این استاد دانشگاه در خصوص چشم انداز اقتصادی پیش رو گفت: متاسفانه چشم‌انداز اقتصاد هم چندان روشن نیست. حتی پیش از اوج‌گیری تنش‌های منطقه‌ای و مطرح شدن مکانیسم ماشه، ادامه تحریم‌ها و مصرف شدن ذخایر مالی کشور نشان می‌داد که در نیمه دوم سال شرایط دشوارتری در پیش است. دولت یا باید از بانک مرکزی استقراض کند که به تورم دامن می‌زند یا با مشکل تأمین هزینه‌های جاری مانند حقوق کارمندان مواجه خواهد شد.
بخش بزرگی از بودجه کشور صرف هزینه‌های غیرضروری می‌شود؛ از برگزاری همایش‌ها و برنامه‌های کم‌اثر گرفته تا تأمین مالی مراکز متعدد فرهنگی و پژوهشی که اغلب با فشار سیاسیون به ردیف‌های بودجه اضافه شده‌اند
دولت ردیف های زائد اقتصادی را حذف کند
افقه در پایان خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، هنوز بخش بزرگی از بودجه کشور صرف هزینه‌های غیرضروری می‌شود؛ از برگزاری همایش‌ها و برنامه‌های کم‌اثر گرفته تا تأمین مالی مراکز متعدد فرهنگی و پژوهشی که اغلب با فشار سیاسیون به ردیف‌های بودجه اضافه شده‌اند. این هزینه‌ها مانند عادت مزمنی در دستگاه‌های دولتی و غیردولتی جا افتاده و حذف آن‌ها نیازمند شجاعت سیاسی است. اگر دولت این ردیف‌های زائد را کاهش ندهد، فشارهای اقتصادی در آینده تشدید خواهد شد.