همکاری انگلیس و آمریکا در زندان‎های مخفی «مکان‌های سیاه»

۲ زندانی زندان آمریکایی بدنام گوانتانامو شکایت‌هایی را علیه همکاری MI۵ و MI۶ سازمان‌های جاسوسی انگلیس با سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) مطرح کردند.

به گزارش گاردین، تلاش‌های چند دهه‌ای دولت انگلیس برای پنهان نگه داشتن جزئیات دخالت سازمان‌های اطلاعاتی این کشور در برنامه شکنجه بدنام سیا پس از ۱۱ سپتامبر، این هفته با چالشی بی‌سابقه رو‌به‌رو می‌شود، زیرا ۲ پرونده در یک دادگاه غیرعلنی مطرح می‌شوند.

این پرونده‌ها که توسط ۲ زندانی در زندان نظامی آمریکا در خلیج گوانتانامو ثبت شده‌اند، در یک دادگاه کم‌سابقه ۴ روزه در دادگاه بررسی اختیارات تحقیقاتی (IPT) بررسی خواهند شد؛ این دادگاه‌ها در حال بررسی ادعا‌هایی مبنی بر همدستی سازمان‌های اطلاعاتی انگلیس در بدرفتاری با آن‌ها بوده است.

این محاکمه که سه‌شنبه، ۲۰ خرداد ۱۴۰۴ آغاز می‌شود، مجددا توجه‌ها را به یکی از تاریک‌ترین فصل‌های اطلاعات انگلیس معطوف خواهد کرد و پرسش‌های دیرینه در مورد میزان دخالت این کشور در آدم‌ربایی و بازداشت مظنونان تروریسم توسط سیا در شبکه‌ای جهانی از زندان‌های مخفی معروف به «مکان‌های سیاه» را دوباره زنده خواهد کرد.

این جلسه‌های دادرسی ۶ سال پس از آن آغاز می‌شود که تحقیقات قضایی در مورد همدستی انگلیس با سیا در شکنجه زندانیان، کنار گذاشته شد؛ دستور انجام تحقیقات یادشده را دیوید کامرون، نخست‌وزیر پیشین انگلیس داده و اعلام کرده بود که هرچه این پرسش‌ها بیشتر بی‌پاسخ بمانند، لکه ننگ بیشتری بر انگلیس وارد می‌شود.

شکایت‌های مطرح‌شده در دادگاه بین‌المللی جزایی توسط مصطفی الهوساوی و عبدالرحیم النشیری، زندانیان گوانتانامو مطرح شده است.

این ۲ مرد که در اوایل دهه ۲۰۰۰ توسط سیا دستگیر شدند، به مکان‌های سیاه منتقل شدند، جایی که به‌طور نظام‌مند شکنجه شده و تحت رفتار‌های وحشیانه و تحقیرآمیز قرار گرفتند.

الهوساوی و النشیری پس از چندین سال بازداشت در سیا (این ۲ جزو گروهی تقریبا ۱۷ نفره از بازداشت‌شدگان با ارزش بالا سیا بودند) در سال ۲۰۰۶ به خلیج گوانتانامو منتقل شدند.

هر ۲ زندانی با اتهام‌هایی مواجه هستند که مجازات آن‌ها اعدام است، اگرچه هیچ‌یک از پرونده‌های آن‌ها در دادگاه ویژه نظامی آمریکا هنوز به دادگاه نرفته است.

وکیل‌های این ۲ زندانی اعلام کردند که شواهد معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد سازمان‌های جاسوسی انگلیس، ازجمله MI۵ و MI۶، به‌طور غیرقانونی در شکنجه و بدرفتاری با آمریکا «کمک، تشویق، تسهیل، تهیه و/یا توطئه» کرده‌اند.

دادگاه بررسی اختیارات تحقیقاتی که به‌صورت مخفیانه کار می‌کند، طی ۲ سال گذشته در حال بررسی این ادعا‌ها بوده است؛ این دادگاه که توسط یک قاضی ارشد هدایت می‌شود، دادگاهی غیرمعمول است که می‌تواند یک فرآیند تفتیش عقاید را اتخاذ کند و از اختیار‌های منحصر به فردی برای به دست آوردن اطلاعات طبقه‌بندی‌شده از سازمان‌های اطلاعاتی برخوردار است.

دولت انگلیس تاکنون با موفقیت از افشای هرگونه یافته‌ای از تحقیقات، حتی به وکلای شاکیان، جلوگیری کرده است، اما انتظار می‌رود این محاکمه، دولت انگلیس را مجبور کند تا در دادگاه علنی با پرسش‌های حقوقی ناراحت‌کننده‌ای در مورد آنچه همدستی در شکنجه محسوب می‌شود، رو‌به‌رو شود.

مشاور حقوقی ارشد در Redress، سازمان مردم‌نهادی که با قربانیان شکنجه کار می‌کند و نماینده الهوساوی است، گفت: این سطح از بررسی قضایی بی‌سابقه است؛ تاکنون، تلاش‌ها برای برداشتن پرده از رازداری و بررسی کامل میزان مشارکت انگلیس در برنامه سایت‌های سیاه سیا خنثی شده است.

وقتی کامرون در سال ۲۰۱۰ تحقیقات عمومی به هدایت قاضی در مورد ادعا‌های همدستی انگلیس در بدرفتاری با مظنونان تروریسم را اعلام کرد، به پارلمان گفت: بگذارید به‌روشنی بگویم: ما باید پاسخ‌ها را بدانیم.

۹ سال بعد، دولت انگلیس از این تعهد دست کشید؛ این در حالی بود که کمیته اطلاعات و امنیت پارلمان به این نتیجه رسیده بود که افسران اطلاعاتی انگلیس در فعالیت‌های «غیرقابل بخشش» ازجمله صد‌ها مورد بدرفتاری با زندانیان و ده‌ها عملیات انتقال مظنونان دست داشته‌اند.

این کمیته با انتشار یافته‌های خود در سال ۲۰۱۸ تاکید کرد که کار آن به دلیل مانع‌تراشی وزیران و روسای سازمان‌های جاسوسی زودتر از موعد خاتمه یافته است؛ این کمیته اصرار داشت که پرسش‌ها و حوادثی وجود دارد که بی‌پاسخ و بررسی‌نشده باقی مانده‌اند.

با وجود این، در میان یافته‌های کمیته یادشده، جزئیات کلیدی وجود داشت که وکلای الهوساوی و النشیری برای متقاعد کردن دادگاه بررسی اختیارات تحقیقاتی به تحقیق از آن‌ها استفاده کردند.

نکته مهم این است که این کمیته مواردی را برجسته کرده بود که MI۶ پرسش‌هایی را برای استفاده در بازجویی‌های سیا از ۲ زندانی با ارزش دیگر که می‌دانست مورد بدرفتاری قرار می‌گیرند، ارائه کرده بود.

در آستانه محاکمه، شواهدی منتشر شده است که نشان می‌دهد در سال ۲۰۰۳، در حالی که الهوساوی توسط آمریکا در یک زندان مخفی در افغانستان نگهداری و بار‌ها شکنجه می‌شد، دفتر مرکزی سیا تلگرافی را به بازجویان ارسال کرد و به آن‌ها گفت که الهوساوی باید برای کسب اطلاعات در مورد فعالیت‌های تروریستی ادعایی در انگلیس «تحت فشار» قرار گیرد.

این پیام که گفته می‌شود وکلای الهوساوی آن را با دادگاه بررسی اختیارات تحقیقاتی به اشتراک گذاشته‌اند، در سال ۲۰۱۷ توسط آمریکا از طبقه‌بندی محرمانه خارج شد، اما به‌تازگی توسط Unredacted، واحد تحقیقاتی دانشگاه وست‌مینستر که در مورد رویه‌های امنیت ملی انگلیس تحقیق می‌کند، شناسایی شده است.

مدیر این واحد تحقیقات که سال‌ها در مورد برنامه شکنجه تحقیق کرده است، گفت: این پیام نشان می‌دهد که علاقه آشکاری به بازجویی از الهوساوی در مورد عوامل و توطئه‌های خاص مستقر در انگلیس در زمانی که او تحت بدترین نوع رفتار قرار می‌گرفت، وجود داشته است.

وی اظهار کرد: این یک پرسش آشکار و مهم را مطرح می‌کند که دادگاه باید به آن بپردازد: آیا اطلاعات انگلیس که می‌دانیم مستقیما و عمیقا در آزارواذیت زندانیان پس از ۱۱ سپتامبر نقش داشته است، پرسش‌هایی را به سیا منتقل می‌کرده است یا خیر.

انتهای پیام/