به گزارش خبرنگار مهر، استانداردهای جدید اعتباربخشی برنامه پزشکی عمومی مصوب نود و چهارمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ به دانشگاه های علوم پزشکی کشور ابلاغ و دور سوم فرآیند اعتباربخشی برنامه پزشکی عمومی بر مبنای استانداردهای جدید شروع شد.
حوزه های ۸ گانه استانداردهای اعتباربخشی (آنچه دانشکده پزشکی باید داشته باشد)
|
حوزه ۱ رسالت و اهداف |
بیان رسالت و اهداف الف – بیانیه رسالت خود را با توجه به نیازهای سلامت جمعیت و نظام ارائه خدمات سلامت بر اساس اسناد بالادستی ارزشها و پاسخگویی اجتماعی تدوین و تصویب کند. |
| ب – بیانیه رسالت را با مشارکت ذی نفعان تدوین و اطلاع رسانی کند. | |
| ج – بیانیه رسالت را همسو با تغییرات علمی اجتماعی اقتصادی و فرهنگی جامعه بازنگری کند. | |
|
حوزه ۲ برنامه درسی |
چارچوب برنامه الف – «طراحی آموزشی سیستمی» را همسو با تحقق بیانیه رسالت بر اساس برنامه درسی ملی و سند توانمندی های دانش آموختگان تدوین و پس از تأیید شورای آموزشی دانشگاه و اطلاع رسانی به ذی نفعان اجرا کند. |
| محتوای آموزشی الف – محتواهای علوم پایه علوم و مهارت های بالینی دروس عمومی و علوم اجتماعی و سلامت مرتبط با پزشکی را منطبق با سند توانمندی ها و برنامه درسی ملی در طراحی آموزشی بگنجاند و اجرای آن را پایش کند. | |
| ب – محتوای ضروری حرفه پزشکی از جمله روش های علمی استدلال بالینی، روش های پژوهش پزشکی مبتنی بر شواهد و مهارت های نرم را منطبق با سند توانمندی ها و برنامه درسی ملی در طراحی آموزشی بگنجاند و اجرای آن را پایش کند. | |
| راهبردهای آموزشی الف – آموزش مبتنی بر جامعه را با رویکرد پیشگیری و ارتقاء سلامت اجرا کند | |
| ب – تجارب یادگیری را در عرصه های آموزش بالینی داخل و خارج بیمارستانی فراهم کند. | |
| ج – دروس اختیاری را بر اساس برنامه درسی ملی و با توجه به نیازها و اولویت های نظام سلامت تدوین و ارائه کند. | |
| روش های یاددهی/ یادگیری الف – روش های یاددهی و یادگیری را در طراحی آموزشی سیستمی» همسو با اهداف و توانمندی ها لحاظ کند. | |
| ب – یادگیری ارتقاء یافته با فناوری را در طراحی آموزشی سیستمی لحاظ کند. | |
| ج – شرح وظایف فراگیر در تیم ارائه خدمت به بیمار را – بر اساس توانمندی های مورد انتظار و فعالیت های قابل اعتماد حرفه ای در هر یک از مراحل بالینی – تعیین و ارزیابی کند. | |
|
حوزه ۳ ارزیابی دانشکده پزشکی باید |
سیاست های ارزیابی فراگیران: الف – سیستم ارزیابی فراگیران را، تدوین اعلام اجرا و بازنگری کند. |
| ب – ارزیابی های تکوینی و تراکمی را اجرا کرده و نتایج را به فراگیران بازخورد سازنده دهد. | |
|
کنترل کیفیت ارزیابی فراگیر: الف – آزمون های تکوینی و تراکمی را تحلیل و نتایج را به طراحان بازخورد سازنده دهد. |
|
| ب – بهبود مداوم کیفیت آزمون ها را از طریق به کارگیری نتایج تحلیل در بازنگری سیستم ارزیابی فراگیر ارزشیابی و در این خصوص توانمندسازی اعضای هیئت علمی مدرسان را اجرا کند. | |
|
حوزه ۴ فراگیران |
پذیرش فراگیران الف – ویژگی های فراگیران جدیدالورود را ارزیابی کرده و از نتایج آن در سیاستگذاری های مرتبط استفاده کند. |
| ب – فرایندی برای تعیین ظرفیت و تنوع پذیرش فراگیران جدید الورود تدوین اجرا و نتایج را به نهادهای بالادستی اعلام کند. | |
| ج – فرایندی برای آشنایی فراگیران جدیدالورود با مقررات و ویژگی های رشته و توانمندی های عمومی فراگیری پزشکی را تدوین، اجرا، پایش و ارزشیابی کند. | |
| د – فرایندی برای آشنایی با رشته پزشکی به دانش آموزان مقطع متوسطه را تدوین و اجرا کند. | |
| مشاوره و حمایت از فراگیران الف – فرایندی برای پاسخگویی به نیازهای اساسی فراگیران و پیشگیری از آسیب های احتمالی را تدوین، اجرا، پایش و ارزشیابی کند. | |
| ب – سیستم خدمات حمایتی و قابل دسترس تحصیلی، اجتماعی، روان شناختی، مالی و راهنمایی شغلی را با حفظ رازداری، ارائه پایش و ارزشیابی کند. | |
| ج – خدمات فوق برنامه را جهت توسعه فردی / اجتماعی افزایش انگیزه و شادی و شکل گیری هویت حرفه ای به فراگیران ارائه پایش و ارزشیابی کند. | |
| د – تسهیلات رفاهی را برای عموم فراگیران و به ویژه گروه های دانشجویی خاص فراهم کرده و راهبردهای حمایت طلبی مؤثری را جهت تامین آن اتخاذ، اجرا، پایش و ارزشیابی کند. | |
| و – فعالیت های علمی فرهنگی – اجتماعی تشکل های رسمی دانشجویی را حمایت کند. | |
|
حوزه ۵ هیئت علمی/ مدرس |
سیاست به کارگیری اعضای هیئت علمی/ مدرسان الف – سیاستی برای تعیین و تامین تعداد و تنوع مورد نیاز اعضای هیئت علمی مدرسان واجد شرایط برای اجرای دوره اتخاذ و اجرا کند. |
| عملکرد و منش حرفه ای اعضای هیئت علمی/ مدرسان الف – عملکرد و منش حرفه ای مورد انتظار اعضای هیئت علمی/ مدرسان را تبیین و ارزشیابی کند. | |
| توانمند سازی مداوم اعضای هیئت علمی/ مدرسان الف – سیاستی برای توانمندسازی مداوم اعضای هیئت علمی/ مدرسان اتخاذ و اجرا کند. | |
| رفاه اعضای هیئت علمی/ مدرسان الف – امکانات رفاهی را برای اعضای هیئت علمی/ مدرسان فراهم کند. | |
|
حوزه ۶ منابع |
امکانات و تجهیزات الف – نیروی انسانی تجهیزات فیزیکی و محیط آموزشی را به منظور اجرای دوره با توجه به تعداد فراگیران و اعضای هیئت علمی/ مدرسان بر اساس استانداردهای کالبدی فراهم کند. |
| ب – الزامات ایمنی را در محیط های آموزشی فراهم کند. | |
| ج – دسترسی اعضای هیئت علمی/ مدرسان، فراگیران و کارکنان به فناوری های اطلاعات را فراهم کند. | |
| د – تسهیلات پژوهشی را برای اعضای هیئت علمی/ مدرسان و فراگیران فراهم کند. | |
| خبرگی آموزشی الف – خبرگان آموزش را در طراحی، تدوین، اجرا و ارزشیابی دوره مشارکت دهد. | |
| تبادلات آموزشی الف – همکاری های علمی ملی/ بین المللی با سایر موسسات آموزشی- پژوهشی را برقرار کند. | |
|
حوزه ۷ ارزشیابی دوره |
پایش و ارزشیابی دوره الف – سیستم پایش و ارزشیابی دوره را تدوین اجرا و بازنگری کند. |
| ب – ذی نفعان را در طراحی و اجرای پایش و ارزشیابی دوره مشارکت دهد. | |
| ج – نتایج پایش و ارزشیابی را به ذینفعان اطلاع رسانی کند. | |
| د – نتایج پایش و ارزشیابی را در بازنگری دوره بکار گیرد. | |
| ارزشیابی عملکرد فراگیران و دانش آموختگان الف – توانمندی و عملکرد تمام فراگیران و دانش آموختگان را با توجه به پیامدهای آموزشی ارزشیابی کرده و سپس اقدامات اصلاحی انجام دهد. | |
| ب – نتایج ارزشیابی عملکرد فراگیران و دانش آموختگان را به منظور بازنگری برنامه درسی ملی و سیاستگذاری های آموزش پزشکی به مراجع ذی صلاح اطلاع دهد. | |
|
حوزه ۸ حاکمیت و مدیریت اجرایی |
حاکمیت الف – تیم مدیریت مرتبط با اجرای دوره را منصوب کرده و مسئولیت ها و اختیارات هر یک را مشخص و ابلاغ کند. |
| ب – ساختار شورایی و کمیته ای مسؤولیت ها و اختیارات و الگوی ارتباطات درون سازمانی خود را به منظور تحقق بیانیه رسالت، طراحی، تدوین، اجرا و پایش کند. | |
| ج – دانشکده پزشکی باید تصمیم گیری در شوراها و کمیته ها را بر اساس فرآیندهای مصوب اتخاذ و اطلاع رسانی کند. | |
| د – فرآیند ارزشیابی عملکرد تیم مدیریت دوره را تدوین و اجرا کند و نتایج را بازخورد سازنده دهد. | |
| خ – مخاطرات اجرای دوره را مدیریت کند. | |
| و – ساختار حاکمیتی و مدیریت اجرایی دوره را همسو با تغییرات و نیازهای نظام سلامت بازنگری کند. | |
| مدیریت اجرایی الف – دانشکده پزشکی باید بودجه اجرای دوره را مدیریت کند. | |
| ب – تفویض اختیارات مالی و اداری لازم برای اجرای دوره را داشته باشد. | |
| ج – کادر اجرایی حرفه ای لازم را برای اجرای دوره داشته باشد. | |
| تعامل با بخش سلامت الف – تعامل سازنده و مداوم با سایر بخش های نظام سلامت بهداشت، درمان، پشتیبانی و غذا و دارو در راستای تحقق بیانیه رسالت برقرار کند. |
دبیر شورای آموزش پزشکی عمومی در مقدمه این استانداردهای جدید یادآور شده است: «تدوین استانداردهای دوره دکتری عمومی رشته پزشکی و شناسایی فرآیند اعتبار بخشی دانشکده های پزشکی توسط فدراسیون جهانی آموزش پزشکی به مدت ۱۰ سال از دستاوردهای مهم معاونت آموزشی و دبیرخانه شورای آموزش پزشکی عمومی محسوب می شود.
از سال ۱۳۹۸ تاکنون دو دوره کامل اعتبار بخشی دوره دکتری عمومی رشته پزشکی در دانشکده های پزشکی کشور با کمک دانشگاه های علوم پزشکی و اعضای هیئت علمی به عنوان ارزیاب توسط دبیرخانه شورای آموزش پزشکی عمومی انجام شده است.
در تابستان سال ۱۴۰۱ که کارگاه های آموزشی جهت تفهیم ارزیابان بیرونی و دبیران خودارزیابی دانشکده های پزشکی کشور برگزار شد نشان داده شد که برداشت ارزیابان بیرونی و درونی از اکثر استانداردها نیاز به همگون سازی بیشتری دارد به این دلیل و انتشار نسخه ۲۰۲۰ استانداردهای آموزش پزشکی توسط فدراسیون جهانی آموزش پزشکی ضرورت بازنگری استانداردها توسط کمیته اعتبار بخشی دوره پزشکی عمومی مطرح شد.
بنابراین با وجود اینکه آیین نامه تدوین شده زمان بازنگری را ۱۰ سال بعد از تصویب می دانست، ایده الزام بازنگری استانداردها در دبیرخانه شورای آموزش پزشکی عمومی شکل گرفت. سپس با حمایت دبیر وقت شورای آموزش پزشکی عمومی بازنگری استانداردها در دستور کار دبیرخانه قرار گرفت.
از آنجایی که به نظر می رسید تطابق دانشکده های پزشکی با نسخه ۲۰۱۵ به تازگی ایجاد شده و بازنگری بر اساس نسخه ۲۰۲۰ زود هنگام است اساس بازنگری استانداردها بر اساس ۲۰۱۵ ولی با الهام گیری از ۲۰۲۰ گذارده شد.
در فاز نخست فرایند بازنگری بر اساس روش شناسی گروه های متمرکز انجام شد، حوزه های هشتگانه بر اساس قرابت های محتوایی دو به دو با یکدیگر ترکیب شدند مقالات مرتبطی از انجمن ارزشیابی آمریکا و انجمن آموزش پزشکی اروپا توسط تیم مورد مطالعه قرار گرفت و بر اساس اجماع انتخاب دبیران چهارگانه منوط به سه اصل دانش، مهارت ها و نگرش در خصوص حوزه ها گذاشته شد حوزه های یک و هشت، دو و شش، سه و هفت و چهار و پنج با یکدیگر ترکیب شدند و چهار نفر از خبرگان به عنوان دبیران کشوری حوزه های مذکور انتخاب شدند.
پس از جلسات متعدد حضوری و مجازی نسخه کنونی جهت تصویب و سپس ابلاغ نهایی آماده شد. همچنین همزمان با مراحل ذکر شده پروژه پایش پس از اعتبار بخشی ادامه یافته و بازنگری استانداردها نیز به عنوان یکی از فازها یا چالشهای پایش پس از اعتبار بخشی به حساب آورده شد.»
دبیر شورای آموزش پزشکی عمومی تغییرات نسبت به نسخه قبل را به صورت خلاصه ارائه کرده است.
استانداردهای آموزش پزشکی عمومی در دبیرخانه شورای آموزش پزشکی عمومی تدوین شده و توسط فدراسیون جهانی آموزش پزشکی مورد شناسایی قرار گرفت پس از انجام دو دوره اعتبار بخشی نیاز به بازنگری استاندارها طبق موارد پیشگفت مطرح شده و نسخه فعلی تدوین شد.
در فاز نخستین همسو با پایش داده های دور اول در قالب داده کاوی آموزشی توجه به فهم درک تفسیر برداشت و تاویل استانداردها مورد توجه کمیته پایش پس از اعتبار بخشی قرار گرفت.
عطف به ضرورت و اهمیت تسهیل سازی و ویرایش کمیته بازنگری استانداردهای اعتبار بخشی دوره پزشکی عمومی تشکیل شد و با استفاده از راندهای دلفی در قالب گروه های کوچک و انجام فرایند گروه های متمرکز در فرایندی مداوم و بر اساس تحلیل ارزیابی های درونی و بیرونی ویرایش استانداردها صورت گرفت. آنچه در راندهای دلفی و گروه های متمرکز در خصوص ویراست سوم مورد توجه قرار گرفت عبارتند از:
تدوین اهمیت حوزه؛ بر اساس مصوبه کمیته ،بازنگری نسخه ۲۰۲۰ فدراسیون جهانی در دستور کار ویراست سوم قرار گرفت. یکی از نکات قابل توجه در این استانداردها شروع هر حوزه با تبیین اهمیت حوزه است که این مهم در ویراست سوم مد نظر قرار گرفت.
شروع با پیام کلیدی؛ یکی از مواردی که فهم، درک، تفسیر، استنتاج و تاویل استانداردها را با مشکل جدی مواجه می کرد وجود پیچیدگی و ابهام بسیار در متن بعضی استانداردها بود بنابراین هر استاندارد با یک پیام کلیدی آغاز شود. عدم شروع با حرف اضافه یا واژگان کلی هیچ کدام از استانداردها با حرف اضافه یا واژگان کلی شروع نشده است تا فهم درک، تفسیر، استنتاج و تاویل آنها بهتر صورت گیرد.
وجود تنها یک پیام کلیدی؛ در بدنه هر استاندارد تنها یک پیام کلیدی گنجانده شده است که این امر باعث ارتقاء درک مشترک بین ارزیابان درونی و بیرونی در کنار بقیه موارد خواهد شد.
مشخص بودن اصطلاحات در بدنه؛ در بدنه هر استاندارد اصطلاحات تخصصی حوزه مشخص شده و در واژه نامه آخر این سند؛ اصطلاحات برابر نهاد انگلیسی و تعریف بافتاری ذکر شده اند.
وجود معادل انگلیسی و توضیحات اصطلاحات؛ در راندهای دلفی و گروه های متمرکز یکی از نکات عطف این ویراست ترجمه استانداردها با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و نظر پنل خبرگان بود این امر در شفاف سازی استانداردها بسیار مهم بود.
برگردان انگلیسی؛ یکی از تفاوت های بارز این ویراست با دو ویراست گذشته، وجود برابرنهاد انگلیسی برای تمامی استانداردها و واژه نامه پایانی نسخه به منظور تاکید بر اهمیت مفاهیم حوزه ها است.
سوالات کلیدی؛ طراحی این ویراست با الهام از مختصات نسخه ۲۰۲۰ فدراسیون جهانی آموزش پزشکی بوده و یکی از نکات مهم این نسخه گنجاندن سوالات کلیدی است این سوالات تنها جنبه راهنمایی داشته و محور اصلی بدنه استانداردها است و در فرایند ارزیابی الزاماً پاسخ بدین سوالات به منزله رعایت کامل استاندارد نیست.
تعداد واژه استاندارد؛ در فرایند پایش پس از اعتبار بخشی مشخص شد که حداقل و حداکثر تعداد واژگان استانداردها یکسان نبوده و به خصوص در مورد استانداردهایی با واژگان زیاد فرایند فهم درک، تفسیر برداشت و تاویل را با مشکلات اساسی روبرو می کرد. این مهم در نسخه فعلی مد نظر قرار گرفت.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0