باید مانند شهدا، در شرایط سخت آرمان‌هایمان را تغییر ندهیم

خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: نهضت «زندگی با آیه‌ها» که از سال گذشته آغاز شده با استقبال شایانی روبه‌رو گردیده است. باید در وادی زندگی، با نوای قرآن همدم شویم و در هر کنج و کنار، جلوه‌های انس با کلام وحی را پدیدار سازیم. از گنجینه امثال قرآنی، برای بنای فرهنگی استوار بهره گیریم و آیات پرکاربرد را در حافظه سپرده، در سخن و عمل به کار بندیم، تا در این عرصه، نقشی ایفا کنیم. به سان پیامبر رحمت (ص) که خُلقش قرآن بود، ما نیز در پی کسب این منش والا باشیم. در راستای اعتلای نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها»، هر گامی که برداریم، چراغی فرا راه جامعه روشن کرده‌ایم؛ نهضتی که در پی فهم و تبیین آیات الهی است. با همراهی و تشویق یکدیگر، این حرکت را تقویت کنیم، تا این کوشش‌ها، ثمری نیکو به بار آورد.

آیه ۲۳ سوره احزاب

مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَی نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا

در میان مؤمنان، رادمردانی هستند که بر سرِ عهدشان با خدا برای فرارنکردن از میدان جنگ، صادقانه ایستادند.برخی‌شان شهید شدند و برخی منتظر شهادت‌اند.اینان به‌هیچ‌وجه تغییر عقیده ندادند.

بامرام‌ها

می‌بینی که؟ حتی خود خدا هم می‌گوید فقط بعضی از آدم‌های با ایمان این‌شکلی‌اند. که می‌شود روی همه وعده‌هایشان حساب باز کرد. که می‌توان به دست دوستی‌شان اعتماد کرد. که پای قول و قرارهایشان را با خون خودشان امضا می‌کنند. می‌بینی که؟ برای رسیدن به این‌جا به چیزی بیشتر از نماز و روزه احتیاج داری. به چیزی بیشتر از آن‌چه که در رساله‌ها و توضیح المسائل‌ها آمده است. همان چیزی که بعضی‌ها مرام و معرفت صدایش می‌زنند و بعضی‌ها شرف و بعضی‌های دیگر غیرت. مثل مرام و معرفت شاهرخ ضرغام‌ها و شرف باکری‌ها و غیرت همت‌ها. مثل استواری حاج‌قاسم‌ها و پایمردی هنیه‌ها و مردانگی سنوارها.

دشوارترین شرایطی را در نظر بگیرید که همه‌چیز علیه شما است؛ دشمن از هر سو فشار می‌آورد و امیدی به کمک از جایی نیست. این وضعیت، به‌خوبی ماجرای جنگ احزاب را توصیف می‌کند. جنگی که در آن، دشمنان اسلام با تمام توان و تجهیزاتشان دست‌به‌دست هم دادند و تا یک قدمی مدینه آمدند تا مسلمانان را از بین ببرند. شرایط به‌قدری سخت بود که قرآن این موقعیت را این‌گونه توصیف می‌کند: «إِذْ جاؤُکُمْ مِنْ فَوْقِکُمْ وَ مِنْ أَسْفَلَ مِنْکُمْ وَ إِذْ زاغَتِ الْأَبْصارُ وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَناجِرَ» دشمن از همه‌سو هجوم آورد، نگاه‌ها حیران و دل‌ها به گلویشان رسید. قرآن می‌فرماید این موقعیت، موقعیت امتحان است: «هُنالِکَ ابْتُلِیَ الْمُؤْمِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزالاً شَدیداً؛ آنجا بود که مؤمنان آزمایش شدند و تکان سختی خوردند .»[۱]

در این محاصره‌ی شدید، جایی که شرایط سخت می‌شود، قرآن دو گروه را معرفی می‌کند: منافقان و مؤمنان. منافقان، مأیوس و ناامید، شروع به یأس‌پراکنی کردند: ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ إِلاَّ غُرُوراً؛ ادعا کردند که وعده‌های خدا و پیامبر فقط امیدهای کاذب بوده است. اما در مقابل، مؤمنان حقیقی با دیدن لشکر احزاب گفتند: «هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ ما زادَهُمْ إِلاَّ إیماناً وَ تَسْلیماً؛ این همان است که خدا و رسولش به ما وعده داده [۲] و خدا و رسولش راست گفته‏اند! و این موضوع جز بر ایمان و تسلیم آنان نیفزود .»[۳]

بالاخره نتیجه احزاب، سه هیچ به نفع مسلمانان تمام شد؛ اما روسیاهی به زغال ماند. خدا این امت مقاوم را جلوی چشم ما می‌گذارد و از ما می‌خواهد این طوری رفتار کنیم. بعد می‌فرماید: «مِنَ الْمُؤْمِنینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی‏ نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدیلاً؛ در میان مؤمنان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند صادقانه ایستاده‌اند؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند)، و بعضی دیگر در انتظارند؛ و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود ندادند .»[۴] «وقتی پیمان با خدا و معاهده‌ای که دل‌های مؤمن با خدا بسته‌اند صادقانه باشد، همه‌ی کارها پیش خواهد رفت؛ همه‌ی مشکلات برطرف خواهد شد .»[۵] این آیه در شأن امیرالمومنین است، که حتی لحظه‌ای میدان را خالی نکرد و تا لحظه شهادت محکم ایستاد و ایستادگی کرد. امروز جبهه مقاومت در شرایط جنگ احزاب است و فرماندهان آن مثل سیدحسن نصرالله و یحیی سنوار به این امام اقتدا کرده‌اند.

خداوند در این آیه از ما خواسته است که:

به عهدهایی که با خدا بسته‌ایم وفادار باشیم و در شرایط سخت آرمان‌هایمان را تغییر ندهیم و ثابت‌قدم بمانیم.

برای عمل به این آیه در زندگی می‌توانیم:

_ هر روز با خودمان تجدید عهد کنیم. اگر عهدی به خدا بسته‌ایم، مثلاً ترک یک عادت بد یا انجام کاری نیکو، به آن پایبند بمانیم.

_ الگوی خودمان را شهدا قرار بدهیم و از آنها بخواهیم که ما را در پایبندی به عهدها یاری کنند.

_ هفته‌ای یکبار و یا حداقل ماهی یکبار به گلزار شهدا برویم و خاطره آنان را در ذهن خود زنده نگه بداریم.

[۱]. سوره احزاب، آیه ۱۱

[۲]. به عنوان نمونه: سوره بقره، آیه ۲۱۴

[۳]. سوره احزاب، آیه ۲۲

[۴]. سوره احزاب، آیه ۲۳

[۵]. بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، ۱۱/۰۵/۱۳۹۵